Zespół Ciasnoty Podbarkowej i Zapalenie Ścięgien Stożka Rotatorów - leczenie, rehabilitacja

Spis treści:

2. Opis
 

 

 

 

 
 
Najczęstszym objawem ciasnoty podbarkowej pozostaje ból. Twój bark jest zbudowany z kilku stawów połączonych z ścięgnami i mięśniami. Specyficzna budowa anatomiczna umożliwia szeroki zakres ruchomości, ale też stanowi zwiększone ryzyko pewnych uszkodzeń. Wśród nich najczęstszą jest zespół ciasnoty podbarkowej, z zapaleniem kaletki (osłonki ścięgna) oraz uszkodzeniem samego ścięgna stożka rotatorów.

Anatomia

Twój bark składa się z trzech kości: kości ramiennej (humerus), łopatki (scapula) i obojczyka (clavicula).
Głowa kości ramiennej jest utrzymywana w panewce stawu dzięki pierścieniowi rotatorów. Składa się on z mięśni i ścięgien, które okrywają głowę kości ramiennej i przytwierdzają ją do Twojej łopatki.
Kaletka maziowa, czyli woreczek wytwarzający maź zmniejszającą tarcie, znajduje się między stożkiem rotatorów a kością szczytu barku (wyrostkiem barkowym łopatki).
Kaletka maziowa umożliwia pierścieniowi rotatorów swobodne ślizganie się podczas ruchów ramienia.

Opis

Pierścień rotatorów jest częstym źródłem bólu barku. Ból może mieć następujące przyczyny:
  • Zapalenie ścięgien lub ich degeneracja. Ścięgna tworzące pierścień rotatorów mogą być podrażnione lub uszkodzone. 
  • Zapalenie kaletki. W obrębie kaletki może rozwinąć się stan zapalny i dochodzi do jej obrzęku oraz nagromadzenia się płynu, co powoduje ból i nasila ciasnotę podbarkową.
  • Ucisk. Kiedy unosisz ramię do wysokości barku, przestrzeń pomiędzy wyrostkiem barkowym łopatki a pierścieniem rotatorów zwęża się. Wyrostek barkowy ociera się (lub uciska) o ścięgna i kaletkę, powodując podrażnienie i ból. Z czasem może doprowadzić nawet do przerwania ścięgna.

Przyczyna

Ból w obrębie pierścienia rotatorów jest powszechny wśród młodych sportowców i osób w średnim wieku. Młodzi sportowcy, którzy unoszą ręce podczas pływania, gry w baseball, siatkówkę i tenisa, są szczególnie podatni. Narażone są także osoby, które robią powtarzalne ruchy podnoszenia lub wykonują czynności z wysoko uniesionymi ramionami, tak jak wieszanie, prace na budowie lub malowanie.
Ból może się także rozwinąć w wyniku niewielkiego urazu. Czasami występuje bez uchwytnej przyczyny, jako efekt dysbalansu mięśniowego.

Objawy

Ból w obrębie pierścienia rotatorów często powoduje miejscowy obrzęk i tkliwość w przedniej i bocznej części barku.
Możesz odczuwać ból oraz sztywność, gdy podnosisz ramię. Dolegliwości mogą pojawiać się także podczas opuszczania kończyny.
Początkowo objawy mogą być łagodne. Pacjenci często nie zgłaszają się do lekarza we wczesnym stadium choroby. Powoduje to narastanie nieodwracalnych zmian.
 
Do objawów zaliczają się:
  • Umiarkowany ból, występujący zarówno w czasie, jak i po wysiłku. Czasem także w spoczynku.:
  • Ból promieniujący od przedniej części barku do bocznej części ramienia.
  • Nagły ból podczas ruchów podnoszenia i sięgania.
  • Sportowcy mogą odczuwać ból podczas wykonywania ruchów nad głową, rzutów lub uderzeń nad głową (np. pływanie kraulem, czy serwowanie u tenisistów).
 
W miarę jak choroba postępuje, pojawiają się nasilone objawy:
  • Ból w nocy.
  • Zmniejszenie siły i ruchomości.
  • Trudności w wykonywaniu czynności, przy których ramię jest kierowane do tyłu, takich jak zapinanie guzików lub zasuwanie zamka.
  • Jeżeli ból pojawia się nagle, ramię może być bardzo tkliwe. Wszystkie ruchy mogą być ograniczone i bolesne.

 

Badanie lekarskie

a) Wywiad lekarski i badanie fizykalne

Po omówieniu Twoich objawów i przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego, lekarz zbada Twój bark. Lekarz sprawdzi, czy bark jest bolesny przy dotyku lub czy występuje jakaś deformacja. Żeby ocenić zakres ruchów w stawie ramiennym, Twój lekarz każe Ci poruszać ramieniem w kilku różnych kierunkach. Zbada także siłę mięśniową.
Lekarz poszuka również innych schorzeń w Twoim stawie ramiennym. Może także zbadać Twoją szyję, żeby upewnić się, że źródłem bólu nie jest ucisk na nerwy oraz żeby wykluczyć inne schorzenia, takie jak zapalenie stawów.

b) Badania obrazowe

Do badań dodatkowych, które mogą pomóc lekarzowi potwierdzić Twoją diagnozę, zaliczają się:

Zdjęcie rentgenowskie - w związku z tym, że zdjęcie rentgenowskie nie uwidacznia tkanek miękkich Twojego ramienia, takich jak pierścień rotatorów, zwykłe prześwietlenie barku może dać wynik prawidłowy lub wykazać drobną narośl kostną. Specjalne zdjęcie może uwidocznić narośl na przedniej części wyrostka barkowego łopatki. 

Rezonans magnetyczny i badanie ultrasonograficzne - te badania lepiej uwidaczniają tkanki miękkie, takie jak ścięgna pierścienia rotatorów. Mogą zobrazować płyn lub stan zapalny w obrębie kaletki maziowej i pierścienia rotatorów. W niektórych przypadkach może być widoczne częściowe przerwanie ciągłości ścięgien pierścienia rotatorów.
 

Leczenie

Celem leczenia jest zmniejszenie bólu i przywrócenie sprawności. Podczas planowania leczenia lekarz weźmie pod uwagę Twój wiek, poziom aktywności i ogólny stan zdrowia.
 

1) Leczenie zachowawcze

W większości przypadków początkowo stosuje się leczenie niechirurgiczne. Chociaż leczenie zachowawcze może potrwać od kilku tygodni do paru miesięcy, stan wielu pacjentów stopniowo ulega poprawie i powracają do aktywności.

Odpoczynek. Twój lekarz może zalecić Ci odpoczynek i zmianę dotychczasowej aktywności, na przykład unikanie czynności wymagających unoszenia ramion ponad głowę.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki takie jak ibuprofen i naproksen zmniejszą ból i obrzęk.
 
Fizjoterapia. Fizjoterapeuta początkowo skupi się na przywróceniu prawidłowego zakresu ruchomości w Twoim stawie ramiennym. Ćwiczenia rozciągające są bardzo pomocne w poprawianiu zakresu ruchomości. Jeżeli masz trudności w sięganiu rękami do pleców, być może rozwinęła się u Ciebie ciasnota tylnej części torebki stawu ramiennego (torebka stawowa to błona okrywająca staw). Rozciąganie tylnej części torebki stawowej może być bardzo skuteczne w uśmierzaniu bólu barku. W miarę jak ból ulegnie zmniejszeniu, Twój terapeuta może rozpocząć program wzmacniający siłę mięśni pierścienia rotatorów.
 
Iniekcje steroidów (tzw. "blokady"). Jeżeli odpoczynek, leki i fizjoterapia nie uśmierzą Twojego bólu, wstrzyknięcie środków miejscowo znieczulających i sterydu może być pomocne. Sterydu są bardzo skutecznym lekiem przeciwzapalnym. Wstrzyknięcie leku do kaletki poniżej wyrostka barkowego łopatki może uśmierzyć ból. Wymagana jest jednak duża precyzja - iniekcja taka powinna być zawsze wykonana pod kontrolą USG, aby nie uszkodzić blokadą ścięgna, a trafić w ok. 2mm kaletkę. Zobacz, jak to wykonujemy - kliknij tutaj
 

2) Leczenie chirurgiczne

Jeśli metody leczenia zachowawczego nie zmniejszą bólu, Twój lekarz może zalecić operację.
Celem zabiegu operacyjnego jest wytworzenie większej przestrzeni dla pierścienia rotatorów.
Żeby to wykonać, Twój lekarz usunie fragment kaletki, który uległ stanowi zapalnemu. Może także wykonać przednią plastykę wyrostka barkowego łopatki, podczas której fragment kości zostanie usunięty. Zabieg ten nosi również inną nazwę – dekompresja przestrzeni podbarkowej (dekompresja podbarkowa, ang. subacromial decompression).
Procedury te przeprowadzane są metodą artoskopową - przeczytaj więcej tutaj.
 
Podczas artroskopii, cienkie instrumenty chirurgiczne są wprowadzone do dwóch lub trzech drobnych otworów wokół Twojego stawu ramiennego. Lekarz zbada Twój staw przez artroskop podłączony do kamery telewizyjnej. Operator steruje małymi narzędziami przy pomocy obrazu z monitora i usuwa część kości i tkanek miękkich. W większości przypadków przedni brzeg wyrostka barkowego zostaje usunięty wraz z częścią kaletki.
Twój lekarz może podczas operacji wyleczyć również inne współistniejące schorzenia w obrębie stawu ramiennego.
Zaliczają się do nich: zapalenie stawu między obojczykiem, a wyrostkiem barkowym (choroba zwyrodnieniowa stawu barkowo-obojczykowego), zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego (zapalenie ścięgna bicepsa) lub częściowe przerwanie pierścienia rotatorów.
 
Operacja chirurgiczna metodą otwartą. Jest dawniej stosowaną metodą leczenia, obecnie sporadycznie wykonywaną. W tej metodzie lekarz wykonuje niewielkie nacięcie w przedniej części barku. To pozwoli mu uwidocznić bezpośrednio wyrostek barkowy i pierścień rotatorów.

Rehabilitacja

Po operacji Twoje ramię może zostać umieszczone na temblaku przez krótki okres czasu. To umożliwia mniej bolesne wczesne gojenie. Jeśli tylko Twój stan zdrowia na to pozwoli, lekarz zdejmie temblak, żeby rozpocząć ćwiczenia i używanie ręki.
Lekarz zleci Ci program rehabilitacji w oparciu o Twoje potrzeby i zmiany wykryte podczas operacji. Będzie on uwzględniał ćwiczenia mające na celu przywrócenie prawidłowego zakresu ruchomości oraz siły mięśniowej. Zazwyczaj całkowite uwolnienie się od bólu trwa od 2 do 4 miesięcy, ale niekiedy może potrwać nawet do roku.

dr Jan Paradowski ©
Umów wizytę Powrót

O autorze

Jan Paradowski - jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak terapia PRP, czy terapia Orthokine. Wykonuje małoinwazyjne zabiegi operacyjne, jak artroskopia kolana, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL i rekonstrukcja chrząstki stawowej, szycie i implanty łąkotek, a także chirurgia stopy, endoproteza biodra i endoproteza kolana. Jest ceniony również za serdeczne i pełne uwagi podejście do pacjentów.