AUTODRENAŻ
Jest to masaż kończyny górnej oraz klatki piersiowej, który kobiety po mastektomii lub po oszczędzającej operacji raka piersi powinny wykonywać samodzielnie w domu. Stosuje się go w profilaktyce oraz leczeniu obrzęku limfatycznego kończyny górnej, okolic łopatki i pachy.
Oto kilka uwag ogólnych dotyczących wykonywania prawidłowo autodrenażu limfatycznego:
• Polecany 1-2 razy dziennie
• Przed i po automasażu warto zrobić kilka ćwiczeń oddechowych oraz uruchamiających obręcz barkową
• Wykonujemy w wolnym tempie (ok 1 ruch na sekundę)
• Wykonujemy delikatnie – nie powinno doprowadzać się do zaczerwienienia skóry.
Wyjątek: w miejscu twardego, zwłókniałego obrzęku wykonujemy chwyty (obrączkowy i pulsujący) głębsze, z nieco większą siłą. W momencie pojawienia się zaczerwienienia natychmiast przechodzimy do sąsiedniego miejsca.
• Każdy ruch powtarzamy 3-5 razy. W miejscach zwiększonego obrzęku można zastosować większą liczbę powtórzeń.
• Bez użycia żadnego środka poślizgowego (oliwka, kremy). Ewentualnie można zastosować talk.
• Do drenażu należy być rozebranym od pasa w górę
• Najlepiej w pozycji stojącej lub leżącej (by nie uciskać węzłów chłonnych pachwinowych). Dłoń opieramy np. o ścianę ( ręka powyżej poziomu barku) lub na klinie.
• U pacjentów, u których była przeprowadzona operacja histerektomii (usunięcie macicy) skupiamy się na opracowaniu nieoperowanej pachy, łopatki, a mniej uwagi poświęcamy opracowaniu pachwiny.
I. Opracowanie węzłów chłonnych- płasko ułożona dłonią wykonujemy 3-5 ruchów kolistych:
1) Kąty żylne (doły nad obojczykami)
2) Węzły przyusznicze i zamałżowinowe- chwytem widełkowym tj. palcem wskazującym masujemy za uszami, pozostałymi palcami przed uszami.
3) Węzły pachowe po stronie nieoperowanej
4) Zbiornik mleczu- (pomiędzy pępkiem na mostkiem)
5) Węzły pachwinowe po stronie operowanej (można obustronnie)
II. Głaskanie ramienia i tułowia- ruchy wykonujemy od łokcia:
1) od strony górno- przyśrodkowej ramienia, przez klatkę piersiową (nad blizną) do przeciwległego barku
2) od strony zewnętrznej ramienia, przez bark do łopatki
3) od strony wewnętrznej ramienia, przez dół pachowy (nie uciskając pachy!) i bok klatki piersiowej do pachwiny
II. Rozcieranie ruchem kolistym „kółeczka”
Wykonujemy od łokcia, w tych samych pasmach (1-3) co ruch głaskania
III. Ugniatanie ruchem pulsacyjnym
Wykonujemy od łokcia, w tych samych pasmach (1-3) co ruch głaskania
IV. Wyciskanie ruchem obrączkowym (chwyt „pompujący”)
Wykonujemy od łokcia, w tych samych pasmach (1-3) co ruch głaskania
V. Oklepywanie ruchem miotełkowym
Wykonujemy od łokcia, w tych samych pasmach (1-3) co ruch głaskania
VI. Wszystkie chwyty II-V powtarzamy raz jeszcze od nadgarstka
VII. Głaskanie ręki:
a) prostymi palcami wszystkie palce jednocześnie, przez śródręcze aż do nadgarstka
b) każdy palec z osobna ( palcem wskazującym i kciukiem lub 4 palcami jednocześnie)
c) kostkami zgiętej ręki po śródręczu
VIII. Głaskanie całej kończyny górnej w pasmach 1-3
Mgr Fizjoterapii Aleksandra Nosal