Staw ramienny jest najbardziej ruchomym stawem w Twoim ciele. Umożliwia unoszenie ramienia, obracanie go i sięganie nad głowę. Może się obracać w wielu kierunkach. Jednakże ten szeroki zakres ruchów jest możliwy kosztem jego mniejszej stabilności.
Niestabilność stawu ramiennego pojawia się, gdy głowa kości ramiennej zostaje wypchnięta z panewki stawowej. Może do tego dojść wskutek nagłego urazu lub nadmiernego zużycia.
Gdy raz dojdzie do zwichnięcia stawu ramiennego, staje się on podatny na nawroty. Kiedy ramię jest luźne i wyślizguje się z miejsca, stan ten nazywany jest przewlekłą niestabilnością stawu ramiennego.
Anatomia
Twój staw ramienny jest zbudowany z trzech kości: kości ramiennej, łopatki i obojczyka.
Głowa kości ramiennej jest wpasowana w płytkie zagłębienie na łopatce. To zagłębienie nosi nazwę panewki stawowej. Silna tkanka łączna, nosząca nazwę torebki stawowej, jest systemem więzadeł, które utrzymują głowę kości ramiennej pośrodku panewki stawowej.
Ta tkanka pokrywa staw ramienny i przytwierdza górny koniec kości ramiennej do łopatki.
Twój bark jest także wzmacniany przez silne ścięgna i mięśnie, które utrzymują stabilność stawu.
Opis
Zwichnięcie stawu ramiennego może być niecałkowite, ma to miejsce, gdy głowa kości ramiennej przemieszcza się tylko częściowo poza panewkę stawu. Nosi to nazwę podwichnięcia. Zupełne zwichnięcie oznacza, że głowa kości ramiennej przemieszcza się całkowicie poza panewkę stawową.
W momencie gdy więzadła, ścięgna i mięśnie barku staja się zbyt luźne lub ulegają przerwaniu, prowadzi to do nawrotowych zwichnięć.
Do nawrotowej niestabilności stawu ramiennego dochodzi, gdy tkanki te nie są w stanie utrzymać kości ramiennej pośrodku panewki stawowej.
Przyczyna
Zwichnięcie stawu ramiennego
Poważne zranienie lub uraz często są przyczyną pierwotnego zwichnięcia stawu. Kiedy dochodzi do przemieszczenia głowy kości ramiennej, panewka stawowa i więzadła w przedniej części barku często ulegają uszkodzeniu. Zerwanie więzadła w przedniej części stawu ramiennego nosi nazwę uszkodzenia typu Bankarta. Poważne pierwotne zwichnięcie może prowadzić do nawrotowych zwichnięć, utraty funkcji lub niestabilności.
Powtarzalne nadwyrężanie stawu
U niektórych osób z niestabilnością stawu ramiennego nigdy nie doszło do zwichnięcia. Większość z tych pacjentów ma bardziej luźne więzadła w stawach ramiennych. To nadmierne rozluźnienie czasami jest ich prawidłową budową. Niekiedy jest skutkiem wykonywania powtarzalnych ruchów z uniesionymi rękami.
Bardziej luźne więzadła mogą utrudniać utrzymanie stabilności stawu. Powtarzalne lub obciążające czynności mogą być dużym wyzwaniem dla osłabionego barku. Może to skutkować bolesnym, niestabilnym stawem ramiennym.
Niestabilność wielokierunkowa
U mniejszej części pacjentów staw ramienny może stać się niestabilny, mimo tego, że nie doszło do urazu ani powtarzalnego nadwyrężania. W takich przypadkach ramię może być luźne lub ulegać zwichnięciu w różnych kierunkach, co oznacza, że głowa kości ramiennej może przemieszczać się do przodu, do tyłu i do dołu od panewki. Ten stan nosi nazwę niestabilności wielokierunkowej. Ci pacjenci mają naturalnie luźne stawy w całym ciele i mogą mieć tzw. zespół hipermobilności.
Objawy
Do powszechnych objawów nawrotowych zwichnięć zaliczają się:
- Ból wywołany urazem barku.
- Powtarzalne zwichnięcia stawu ramiennego.
- Powtarzalne przypadki utraty możliwości wykonywania ruchów.
- Utrzymujące się uczucie poluzowania, ‘wyskakiwania i wskakiwania’ ramienia do stawu lub ‘luźnego zwisania’ ramienia.
Badanie lekarskie
Badanie fizykalne i wywiad lekarski
Po omówieniu Twoich objawów i historii choroby, lekarz zbada Twój bark. Specjalne badania pomogą lekarzowi
ocenić niestabilność w Twoim stawie ramiennym. Lekarz może także sprawdzić, czy wszystkie więzadła są luźne. Dla przykładu, lekarz może poprosić, żebyś spróbował dotknąć kciukiem do wewnętrznej części przedramienia.
Badania obrazowe
Lekarz może zlecić wykonanie badań obrazowych, żeby potwierdzić diagnozę i zidentyfikować inne schorzenia.
Zdjęcie rentgenowskie. Ten obraz pokaże wszelkie uszkodzenia kości budujących staw ramienny.
Rezonans magnetyczny. To badanie obrazowe lepiej pokazuje tkanki miękkie. Pomoże Twojemu lekarzowi w rozpoznaniu uszkodzeń więzadeł i ścięgien otaczających Twój staw ramienny.
Leczenie
Przewlekła niestabilność stawu ramiennego jest zazwyczaj najpierw leczona zachowawczo. Jeżeli te metody nie uśmierzą bólu i nie zmniejszą niestabilności, wymagana może być operacja.
Leczenie zachowawcze
Twój lekarz zaplanuje schemat leczenia, by uwolnić Cię od dolegliwości. Zazwyczaj potrzeba kilku miesięcy leczenia zachowawczego, by móc określić, czy jest ono skuteczne. Do metod leczenia zachowawczego zaliczają się:
Zmiana aktywności. Musisz dokonać kilku zmian w swoim stylu życia i unikać aktywności, która pogarsza Twoje objawy.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki takie jak aspiryna i ibuprofen zmniejszą ból i opuchliznę.
Fizykoterapia. Wzmacnianie mięśni barku i praca nad kontrolą ruchów ramienia może zwiększyć stabilność stawu.
Twój terapeuta zaplanuje program do ćwiczenia w domu.
Leczenie chirurgiczne
Operacja jest zazwyczaj konieczna, żeby zrekonstruować przerwane lub rozciągnięte więzadła, tak żeby mogły lepiej utrzymywać staw ramienny w prawidłowej pozycji.
Artroskopia: Tkanki miękkie barku mogą zostać naprawione przy użyciu miniaturowych narzędzi i małych nacięć. Jest to procedura jednodniowa lub wykonywana ambulatoryjnie. Artroskopia jest zabiegiem minimalnie inwazyjnym. Twój lekarz zajrzy do wnętrza stawu za pomocą miniaturowej kamery i wykona zabieg przy użyciu specjalnych cienkich narzędzi.
Operacja metodą otwartą: Niektórzy pacjenci mogą wymagać zabiegu z dostępu otwartego. To pociąga za sobą konieczność wykonania większego nacięcia nad barkiem i przeprowadzenia operacji bezpośrednio pod kontrolą wzroku.
Rehabilitacja
Po operacji Twoje ramię może zostać tymczasowo unieruchomione za pomocą temblaka.
Po zdjęciu temblaka rozpoczniesz wykonywanie ćwiczeń, żeby zrehabilitować więzadła. Dzięki temu poprawisz zakres ruchu ramienia i zapobiegniesz bliznowaceniu więzadeł podczas gojenia. Ćwiczenia wzmacniające Twój bark będą stopniowo wprowadzane do programu rehabilitacji. Przestrzegaj zaleceń lekarza odnośnie programu leczenia.
Ćwiczenia odpowiednio dostosowane do programu leczenia, są niezwykle istotne po przebytym zabiegu. Zobacz jak wyglądają
przykładowe ćwiczenia
Mimo, że jest to powolny proces, Twoje zaangażowanie w fizykoterapię jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na powrót do codziennych aktywności.