Chondromalacja rzepki

Spis treści:

Definicja chondromalacji
Patofizjologia
Objawy
Przyczyny
Powikłania
Przygotowanie do wizyty u lekarza ortopedy
Badanie i diagnoza
Metody leczenia

Definicja

Chrząstka znajdująca się pod rzepką jest naturalnym pochłaniaczem wstrząsów. Nadmierne zużycie, uraz lub inne czynniki mogą prowadzić do schorzenia zwanego chondromalacją rzepki (tzn. rozmiękanie chrząstki rzepki)– jest to ogólny termin określający uszkodzenie chrząstki znajdującej się pod rzepką. Dokładniejszym odpowiednikiem chondromalacji rzepki jest tzw. zespół bólu rzepkowo-udowego. Chondromalacja chrząstki to jedno ze schorzeń ze spektrum chondropatii. Chondropatia to ogólna nazwa różnych patologii dotyczących chrząstki.

Chondromalacja stawu kolanowego najczęściej objawia się bólem kolana, który nasila się przy wchodzeniu lub schodzeniu po schodach. Proste metody leczenia – takie jak odpoczynek i okłady z lodu – zwykle pomagają, ale niekiedy fizjoterapia lub nawet zabieg operacyjny są konieczne dla zmniejszenia bólu rzepkowo-udowego.

Patofizjologia

Ból wywoływany jest drażnieniem zakończeń nerwowych w warstwie podchrzęstnej kości, powstającym wskutek zmian ciśnienia (nacisku).

Objawy

Zespół bólu rzepkowo-udowego zazwyczaj powoduje tępy ból w przedniej części kolana.

Ból rzepki może się nasilać gdy:

• Wchodzisz lub schodzisz po schodach

• Klękasz lub kucasz

• Siedzisz ze zgiętymi kolanami przez dłuższe okresy czasu - ‘Objaw kinomana’

Do innych objawów należą:

• Przeskakiwanie i blokowanie się kolana

• Opuchlizna

• Trzeszczenie w stawie rzepkowo-udowym

Przyczyny

Zespół bólu rzepkowo-udowego wiąże się często z:

• Wiekiem. Zespół bólu rzepkowo-udowego typowo dotyczy dorastającej młodzieży i młodych osób dorosłych. Problemy ze stawem kolanowym u osób starszych są częściej związane ze zwyrodnieniem stawów.

• Płcią. Kobiety mają dwa razy większe ryzyko, że wystąpią u nich zmiany chondromalacyjne. Może to być spowodowane faktem, że szersza miednica u kobiet cechuje się większym kątem, pod którym schodzą się kości stawu kolanowego.

• Czynnikami mechanicznymi:

czynniki ostre:
- -Bezpośredni uraz
- Zwichnięcie lub podwichnięcie rzepki
czynniki przewlekłe:
- Niestabilność rzepkowo-udowa
- fałd błony maziowej trący o chrząstkę podczas ruchów
- Zespół bocznego przyparcia rzepki
- Dysproporcja głów mięśnia czworogłowego
- Osłabienie mięśnia obszernego przyśrodkowego uda
- Uprawianie niektórych sportów. Bieganie i uprawianie sportów związanych ze skakaniem może wywierać duże obciążenie na Twoje kolana, szczególnie jeśli niedawno zwiększyłeś intensywność treningu.

• Czynnikami biologicznymi:

- Idiopatyczna niezdolność chrząstki do tolerancji obciążenia

- Zapalne choroby stawów

- Nawracające krwotoki śródstawowe

- Sepsa

• Czynnikami jatrogennymi:

- Powtarzalne iniekcje dostawowe ze steroidów

- Przedłużone unieruchomienie

• Czynnikami degeneracyjnymi:

- Pierwotna choroba zwyrodnieniowa stawów

Powikłania

Ból rzepkowo-udowy może prowadzić do trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak kucanie lub wchodzenie po schodach. Często dotyczy biegaczy i narciarzy, czasem rowerzystów.

Przygotowanie do wizyty

Prawdopodobnie najpierw udasz się do lekarza rodzinnego. Powinieneś wykonać zdjęcia RTG. Powinieneś zostaç skierowany do ortopedy lub specjalisty medycyny sportowej. Przed wizytą możesz przygotować sobie listę odpowiedzi na poniższe pytania:

Czy doznałeś kiedykolwiek urazu kolana?
Kiedy rozpoczęły się objawy?
Czy w przeszłości wykonywałeś zdjęcie rentgenowskie lub inne badania obrazowe kolana? (Jeśli tak, postaraj się przynieść kopię wyników na wizytę)
Jakie leki lub suplementy przyjmujesz?

Twój lekarz może zadać Ci niektóre z poniższych pytań:

Jak opisałbyś swój ból kolana?
W którym miejscu dokładnie odczuwasz ból?
Czy jakaś specjalna aktywność sprawia, że ból się zmniejsza lub nasila?
Czy ostatnio zwiększyłeś intensywność swojej aktywności fizycznej?
Jakich domowych metod leczenia próbowałeś do tej pory? Czy były skuteczne?

Badania i diagnoza

Podczas badania fizykalnego lekarz będzie uciskał różne miejsca Twojego kolana i poruszał Twoją nogą w różnych kierunkach. Te czynności pozwolą wykluczyć inne schorzenia, które mają podobne objawy.

Żeby pomóc w określeniu przyczyny Twojego bólu kolana, lekarz może zlecić wykonanie badań obrazowych, takich jak:

Zdjęcie rentgenowskie. Niewielka liczba promieniowania przenika przez Twoje ciało podczas tworzenia obrazu rentgenowskiego. Ta metoda dobrze obrazuje kość, ale jest mniej efektywna w obrazowaniu tkanek miękkich.
Tomografia komputerowa. Tomografia komputerowa łączy ze sobą zdjęcia rentgenowskie wykonane pod różnym kątem, żeby stworzyć przekroje narządów wewnętrznych. Tomografia komputerowa może uwidaczniać zarówno kości jak i tkanki miękkie, ale badanie to emituje znacznie wyższe dawki promieniowania, niż zwykle zdjęcie rentgenowskie.
USG - dobrze obrazuje tkanki miękkie, umożliwia też badanie dynamiczne - w rzeczywistym czasie ruchu stawu.
Rezonans magnetyczny. Dzięki wykorzystaniu fal radiowych i silnego pola magnetycznego, rezonans magnetyczny wytwarza bardzo dokładne obrazy kości i tkanek miękkich. Jednakże rezonans magnetyczny jest dużo droższy niż zdjęcie rentgenowskie lub tomografia komputerowa.

Klasyfikacja oceniająca stopień zaawansowania choroby:

Stopień 1

Miejscowe rozmiękanie, bez przerwania ciągłości powierzchni

Stopień 2

Postrzępienie lub powstanie szczelin

Stopień 3

Szczeliny sięgające do kości, obraz ‘mięsa kraba’

Stopień 4

Odsłonięcie kości, uszkodzenie pełnej grubości chrząstki

Metody leczenia

U pacjentów cierpiących na konflikt rzepkowo udowy leczenie zazwyczaj rozpoczyna się od prostych metod. Staraj się, by Twoje kolano jak najwięcej odpoczywało. Unikaj wszelkich aktywności, które zwiększają ból, takich jak wchodzenie po schodach.

Leki

• Jeżeli jest to konieczne, przyjmuj leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, takie jak acetaminofen, ibuprofen lub naproksen.

• Zastrzyki z kwasu hialuronowego

• Terapia czynnikami wzrostu - osoczem bogatopłytkowym PRP (Platelets Rich Plasma)

• Terapia Komórkami Macierzystymi

Terapia

Fizjoterapeuta może zasugerować:

Ćwiczenia rehabilitacyjne. Specyficzne ćwiczenia mogą wzmocnić mięśnie, które podpierają kolano i kontrolują ustawienie kończyny, takie jak mięsień czworogłowy uda, ścięgno udowe i mięśnie wokół biodra (zwłaszcza mięsnie odwodziciele uda)
Stabilizatory. Stabilizatory kolana lub wkładki obuwnicze mogą pomóc w ochronie stawu i poprawić ustawienie rzepki.
Plastrowanie (taping). Twój fizjoterapeuta może pokazać Ci jak plastrować Twoje kolano, żeby zmniejszyć ból i zwiększyć zdolność do wykonywania ćwiczeń.
Okłady z lodu. Ochładzanie kolana po wysiłku może być pomocne.
Sporty bezpieczne dla stawu kolanowego. Podczas rekonwalescencji, możesz ograniczyć swoją aktywność do uprawiania sportów mniej obciążających kolana, takich jak jazda na rowerze i pływanie.

Leczenie operacyjne i inne zabiegi

Jeżeli metody leczenia zachowawczego nie są skuteczne, Twój lekarz może zasugerować:

Artroskopię. Podczas tego zabiegu lekarz wprowadza artroskop – urządzenie cienkie jak ołówek, wyposażone w kamerę i źródło światła – do Twojego kolana przez niewielkie nacięcie. Narzędzia chirurgiczne są wprowadzane przez artroskop, żeby usunąć uszkodzone fragmenty chrząstki.
Operacyjne przywrócenie prawidłowego ustawienia rzepki. W poważniejszych przypadkach chirurg może wykonać operację kolana, celem przywrócenia prawidłowego kąta ustawienia rzepki lub zmniejszenia nacisku na chrząstkę.
Przecinanie troczków rzepki
Miejscowe wycięcie i podchrzęstne wiercenie/abrazja
Boczne uwolnienie rzepki

Zapobieganie

Czasami ból kolana po prostu się pojawia. Ale są pewne kroki, które pomagają w zapobieganiu bólowi:

Utrzymuj siłę mięśni. Silne mięśnie czworogłowe uda i odwodziciele uda pomagają w utrzymywaniu równowagi kolana podczas ćwiczeń.
Przemyśl prawidłowe ustawianie nóg i swoją technikę. Zapytaj swojego lekarza lub fizjoterapeutę o ćwiczenia zwiększające elastyczność i siłę, żeby ulepszyć Twoją technikę wykonywania skoków, biegania i wykonywania obrotów, a także by rzepka przesuwała się prawidłowo w obrębie rowka w kości udowej. Szczególnie ważne jest wykonywanie ćwiczeń dla zewnętrznych mięśni uda, żeby zapobiec kierowaniu się kolana do wewnątrz, na przykład podczas kucania, lądowania po skoku lub schodzenia ze stopnia.
Pozbądź się nadmiarowych kilogramów. Jeżeli cierpisz na nadwagę, utrata dodatkowych kilogramów zmniejszy obciążenie wywierane na kolana.
Rozgrzewka. Przed bieganiem lub jakimkolwiek innym wysiłkiem fizycznym, wykonaj 5-minutową rozgrzewkę o lekkiej intensywności.
Rozciąganie. Zwiększaj elastyczność dzięki lekkim ćwiczeniom rozciągającym.
Stopniowo zwiększaj intensywność wysiłku. Unikaj nagłych zmian w intensywności ćwiczeń.
Uważnie dobieraj buty. Upewnij się, że Twoje buty są dobrze dopasowane i absorbują wstrząsy. Jeśli cierpisz na płaskostopie, rozważ stosowanie wkładek obuwniczych.