Narciarstwo i jazda na snowboardzie należą do najpopularniejszych sportów zimowych. Urazy kończyny górnej występują dość często. Na szczęście istnieje kilka sposobów na zmniejszenie ryzyka doznania urazu.
Uraz narciarski
Najczęstszymi urazami w obrębie kończyny górnej, spowodowanymi jazdą na nartach, są uszkodzenia kciuka. W obrębie kciuka znajdują się dwa więzadła stabilizujące, umiejscowione po obu stronach drugiego stawu kciuka, czyli stawu śródręczno-paliczkowego (MCP). (Patrz rycina 1)
Więzadło jest strukturą zbudowaną z tkanki miękkiej, która łączy kości ze sobą. Więzadło znajdujące się od wewnętrznej strony, czyli więzadło poboczne łokciowe kciuka, najczęściej ulega urazom. Do uszkodzenia dochodzi w momencie upadku, kiedy kijek narciarski nie zostaje wypuszczony z dłoni i wywiera nacisk na kciuk. (Patrz rycina 2)
Jeżeli upadłeś podczas jazdy na nartach i zaczęła Cię boleć wewnętrzna strona kciuka, być może cierpisz na tzw. ‘kciuk narciarza’, czyli uszkodzenie więzadła pobocznego łokciowego kciuka i powinieneś udać się do chirurga ręki. Chirurg określi, czy doszło do częściowego czy całkowitego przerwania więzadła. Częściowe zerwanie jest zazwyczaj leczone przy użyciu szyny lub stabilizatora, natomiast całkowite zerwanie jest leczone operacyjnie, w celu rekonstrukcji więzadła, którego zerwane końce często ulegają uwięźnięciu pomiędzy mięśniami.
Rycina 1: Więzadło poboczne łokciowe i więzadło poboczne promieniowe pomagają w stabilizacji kciuka.
Rycina 2: Podczas upadku kijek narciarski wygina kciuk do skrajnej pozycji i dochodzi do przerwania więzadła pobocznego łokciowego, jest to tzw. uszkodzenie typu ‘kciuk narciarza’.
Ryzyko doznania urazu typu ‘kciuk narciarza’ może być zmniejszone, dzięki wypuszczeniu kijków z rąk podczas upadku. Używanie kijków narciarskich bez pętli na nadgarstek również zmniejsza ryzyko urazu. Głównym celem jest wypuszczenie kijków podczas upadku. Jeżeli się przewrócisz i kijek narciarski pozostanie w Twojej dłoni, to zachowa się jak długie ramię dźwigni, wywierając duży nacisk na staw kciuka i jego więzadła.
Uraz podczas jazdy na snowboardzie
W ostatnim dziesięcioleciu popularność jazdy na snowboardzie znacząco wzrosła. W przeciwieństwie do narciarstwa, w którym dochodzi do urazów zarówno kończyn górnych jak i dolnych, jazda na snowboardzie prowadzi głównie do urazów kończyny górnej, zwłaszcza nadgarstka. Upadki podczas jazdy na snowboardzie są nagłe i mogą prowadzić do gwałtownego przewrócenia się do przodu lub do tyłu. Naturalną reakcja obronną jest wyciągnięcie rąk, żeby powstrzymać upadek, co prowadzi do urazu nadgarstka. (Patrz rycina 3) Jeżeli doszło u Ciebie do takiego urazu, lekarz zbada Twój nadgarstek i wykona badania dodatkowe, takie jak zdjęcie rentgenowskie i/lub rezonans magnetyczny bądź tomografię komputerową. W zależności od układu kości i integralności więzadeł, leczenie może być prowadzone za pomocą stabilizatora, szyny lub nawet operacji chirurgicznej. Czasami specjalne elementy, takie jak metalowe druty, płytki, gwoździe lub ich kombinacja są stosowane do stabilizacji złamań i/lub urazów więzadeł.
Rycina 3: Złamanie kości nadgarstka
Ryzyko doznania urazu podczas jazdy na snowboardzie może zostać zmniejszone dzięki używaniu ochraniaczy na nadgarstek lub rękawic z wbudowanymi ochraniaczami. Badania wykazały, że takie ochronne wyposażenie może być skuteczne w zmniejszaniu ryzyka urazu. Udowodniono także, że kaski zmniejszają ryzyko potencjalnego urazu głowy i należy nosić je podczas uprawiania narciarstwa lub jazdy na snowboardzie.
Jan Paradowski - jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak terapia PRP, czy