Spis treści
- Wstęp
- Czym jest badanie ultrasonograficzne stawu biodrowego?
- Jakie jest zastosowanie ultrasonografii stawu biodrowego?
- Jak należy przygotować się do badania?
- Jak wygląda sprzęt używany podczas badania?
- Jak przebiega badanie?
- Kto interpretuje badanie?
- Jakie są zalety badania ultrasonograficznego biodra?
- Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym biodra?
- Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego stawu biodrowego?
Wstęp
Podczas badania ultrasonograficznego fale ultradźwiękowe są wykorzystywane do szczegółowego obrazowania mięśni, ścięgien, więzadeł, stawów, kości i tkanek miękkich stawu biodrowego. Badanie ultrasonograficzne stawów biodrowych jest również wykonywane do wykrywania nieprawidłowości rozwojowych u niemowląt, tzw. dysplazji stawów biodrowych. Badanie ultrasonograficzne jest bezpieczne, nieinwazyjne i nie produkuje promieniowania jonizującego. Badanie nie wymaga także specjalnego przygotowania ze strony pacjenta.
Czym jest badanie ultrasonograficzne stawu biodrowego?
Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać obrazy mięśni, ścięgien, więzadeł, stawów, kości i tkanek miękkich biodra. U niemowląt staw biodrowy jest zbudowany głównie z tkanki chrzęstnej, która jest wyraźnie widoczna w badaniu ultrasonograficznym. Badanie ultrasonograficzne jest bezpieczne i bezbolesne. Badanie to jest wykonywane przy użyciu głowicy (sondy) oraz odrobiny specjalnego żelu, umieszczanego na skórze. Fale ultradźwiękowe o wysokiej częstotliwości są wysyłane z głowicy w głąb ciała. Następnie głowica odbiera odbite fale i przekazuje je do komputera, który przetwarza je w obraz. Podczas badania ultrasonograficznego nie wykorzystuje się promieniowania jonizującego (występującego np. w badaniu rentgenowskim), dlatego pacjent nie jest eksponowany na szkodliwe czynniki. Obrazy są przekazywane w czasie rzeczywistym, dlatego podczas ultrasonografii można dodatkowo uwidocznić ruchy narządów, a także przepływy krwi przez naczynia krwionośne.
Jakie jest zastosowanie ultrasonografii stawu biodrowego?
Ultrasonografia biodra jest wykonywana w celu oceny:
- Nieprawidłowości w obrębie mięśni (na przykład: przerwania mięśni lub guzów w mięśniach)
- Ciał obcych, krwawienia, infekcji, zbiorników płynowych
- Łagodnych i złośliwych nowotworów tkanek miękkich
- Wczesnych zmian w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów
- Badanie ultrasonograficzne bioder może być wykonane u niemowlęcia, w celu wykrycia dysplazji stawów biodrowych. Dysplazja może mieć różne nasilenie, od spłycenia panewki stawowej do całkowitego przemieszczenia się głowy kości udowej poza panewkę stawową.
Jak należy przygotować się do badania?
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, ale najlepiej założyć luźne i wygodne ubranie. Badanie ultrasonograficzne jest bardzo wrażliwe na wszelkie ruchy, dlatego płaczące i wiercące się niemowlę może przedłużać czas trwania badania. Rodzic może wziąć ze sobą zabawki, aby odwrócić uwagę dziecka i ułatwić przeprowadzenie badania. W przypadku niemowlęcia pomocne może być także nakarmienie dziecka przed badaniem.
Jak wygląda sprzęt używany podczas badania?
Ultrasonograf składa się z konsoli, która zawiera komputer i elektronikę, monitora i głowicy (sondy), którą przeprowadza się badanie. Głowica to niewielkie urządzenie, przypominające mikrofon, połączone z ultrasonografem za pomocą kabla. Głowica wysyła fale ultradźwiękowe w poprzek ciała, a następnie wyłapuje ich powracające echa, powstające po odbiciu od tkanek. Zasada działania jest podobna do funkcjonowania sonarów w łodziach podwodnych. Uzyskiwany obraz jest natychmiast wyświetlany na monitorze. Obraz powstaje w oparciu o amplitudę i częstotliwość i czas, jaki zajmuje powrót sygnału do odbiornika. Na skórze pacjenta rozprowadzana jest niewielka ilość żelu, który ułatwia przenikanie fal ultradźwiękowych
Jak przebiega badanie?
W większości przypadków pacjent znajduje się w pozycji leżącej na plecach lub na boku Niemowlęta i dzieci podczas badania najczęściej znajdują się w pozycji leżącej na plecach. Po ułożeniu pacjenta lekarz posmaruje skórę badanego obszaru specjalnym żelem. Żel pozwala uzyskać lepszy kontakt głowicy z ciałem pacjenta oraz wyeliminowanie tzw. poduszeczek powietrznych, które mogą utrudniać przewodzenie fal ultradźwiękowych przez ciało pacjenta. Głowica jest przesuwana w różnych kierunkach, dopóki nie uda się uzyskać optymalnych obrazów. Zwykle badanie ultrasonograficzne nie powoduje dyskomfortu u pacjenta, odczuwalny jest tylko lekki ucisk w miejscu przykładania głowicy. Jednakże, jeśli badanie dotyczy miejsca, które jest tkliwe na dotyk, ucisk głowicy może powodować niewielkie dolegliwości. Po zakończeniu badania żel zostaje starty ze skóry pacjenta. Żel nie powoduje plam ani przebarwień odzieży. Badanie zwykle trwa około 20 minut. W trakcie badania lekarz może poprosić, by pacjent poruszał nogą w różnych kierunkach, by ocenić funkcję stawu, mięśni, więzadeł i ścięgien. Po zakończeniu badania można od razu wrócić do normalnej aktywności.
Kto interpretuje badanie?
Obrazy otrzymywane podczas badania ultrasonograficznego są analizowane przez doświadczonego ultrasonografistę, który na ich podstawie opisuje wynik badania.
Jakie są zalety badania ultrasonograficznego biodra?
Zalety:
- W większości przypadków badanie ultrasonograficzne jest nieinwazyjną metodą
- W rzadkich przypadkach może powodować lekki dyskomfort, ale nie jest bolesne
- Badanie ultrasonograficzne jest szeroko dostępne i mniej kosztowne niż inne badania obrazowe
- Badanie ultrasonograficzne jest bardzo bezpieczne i nie powoduje emisji promieniowania jonizującego
- Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać wyraźne obrazy tkanek miękkich, które nie są dobrze widoczne np. na zdjęciach rentgenowskich
- Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskiwać obrazy w czasie rzeczywistym, dzięki czemu jest dobrym narzędziem do wykonywania minimalnie inwazyjnych zabiegów, takich jak biopsja
- W niektórych przypadkach badanie ultrasonograficzne pozwala na dokładniejszą ocenę struktury ścięgien, niż badanie rezonansem magnetycznym
- Stawy biodrowe niemowląt są w dużej części zbudowane z tkanki chrzęstnej, co pozwala na dokładne obejrzenie stawu biodrowego za pomocą ultrasonografii
Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym biodra?
Standardowe badanie ultrasonograficzne nie wiąże się z ryzykiem dla pacjenta
Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego stawu biodrowego?
Fale ultradźwiękowe z trudem przenikają przez kość, dlatego podczas ultrasonografii można zobaczyć tylko powierzchnię kości i nie widać, co znajduje się za nimi. Dla zobrazowania struktur wewnętrznych kości najczęściej wykorzystuje się badanie rezonansem magnetycznym.
Jan Paradowski - jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak