USG mięśni i tkanek miękkich

Spis treści

1. Wstęp
2. Kiedy wykonywane jest badanie ultrasonograficzne mięśni i tkanek miękkich?
3. Jak należy przygotować się do badania?
4. Jak przebiega badanie?
5. Jak zbudowany jest sprzęt do ultrasonografii?
6. Kto interpretuje badanie?
7. Jakie są korzyści z badania?
8. Jakie jest ryzyko związane z badaniem?
9. Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego?

Wstęp

Badanie ultrasonograficzne mięśni jest techniką pozwalającą na zobrazowanie zarówno prawidłowych jak i chorobowo zmienionych tkanek, w czasie rzeczywistym. Niektóre schorzenia nerwowo-mięśniowe mogą prowadzić do zmian strukturalnych w obrębie mięśni, a zmiany te można zobrazować metodą ultrasonografii. Na przykład w przypadku atrofii mięśni ultrasonografia pozwala zmierzyć grubość tkanki mięśniowej. Infiltracja mięsni przez tkankę tłuszczową i tkankę włóknistą również jest widoczna w badaniu ultrasonograficznym. Badanie ultrasonograficzne jest bezpieczne i bezbolesne, pozwala na uzyskanie obrazu struktur znajdujących się wewnątrz ciała, za pomocą fal ultradźwiękowych. Badanie ultrasonograficzne jest wykonywane przy użyciu specjalnej głowicy ultrasonograficznej. Głowica ultrasonograficzna wysyła fale ultradźwiękowe, które odbijają się od tkanek i narządów, a następnie powracają do głowicy jako echo. Odbite fale są przetwarzane w obraz, który jest wyświetlany na monitorze. Podczas badania ultrasonograficznego nie wykorzystuje się promieniowania jonizującego (stosowanego np. w badaniu rentgenowskim), dlatego jest ono całkowicie bezpieczne, także dla dzieci i kobiet w ciąży. Dzięki temu, że uzyskiwane obrazy są wyświetlane w czasie rzeczywistym, można zaobserwować jak poruszają się narządy oraz ocenić przepływ krwi w ich obrębie.

Kiedy wykonywane jest badanie ultrasonograficzne mięśni i tkanek miękkich?

Badanie ultrasonograficzne mięśni jest wykonywane między innymi w przypadku:

• Uszkodzenia ścięgien mięśni
• Przerwania ścięgien lub zapalenia ścięgien, np. w obrębie stożka rotatorów czy ścięgna Achillesa
• Przerwania mięśni
• Obecności guzów lub zbiorników płynowych w mięśniach
• Łagodnych i złośliwych nowotworów tkanek miękkich
• Obecności wysięku w obrębie jam stawowych
• Stanów zapalnych mięśni
• Obecności ciał obcych w tkankach miękkich (np. drzazg lub fragmentów szkła)
• Neuropatii uciskowych, takich jak np. zespół cieśni kanału nadgarstka
• Obecności przepuklin
• Nieprawidłowości w obrębie mięśni u osób z kręczem szyi

Jak należy przygotować się do badania?

Badanie ultrasonograficzne mięśni i tkanek miękkich nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta, ale najlepiej w dniu wizyty założyć wygodne ubranie i zdjąć wszelką biżuterię z badanego obszaru.

Jak przebiega badanie?

W zależności od tego, która grupa mięsni jest poddawana badaniu, pacjent może zostać ułożony w pozycji siedzącej lub leżącej. Podczas badania lekarz może prosić pacjenta o wykonywanie ruchów, by móc ocenić wygląd mięśnia podczas pracy. Po odpowiednim ułożeniu pacjenta do badania, lekarz smaruje skórę badanego obszaru specjalnym żelem do ultrasonografii. Żel pozwala na uzyskanie ścisłego kontaktu głowicy z ciałem pacjenta, co eliminuje kieszonki powietrzne blokujące przepływ fal ultradźwiękowych. Głowica jest przesuwana po ciele pacjenta w różnych kierunkach, tak by uzyskać jak najlepsze obrazy badanych mięśni.
Zwykle dotyk głowicy ultrasonograficznej nie powoduje dyskomfortu, ale jeśli badane mięsnie są tkliwe, badanie może powodować niewielki ból. Po zakończeniu badania żel jest wycierany ze skóry pacjenta. Badanie ultrasonograficzne mięśni zwykle trwa około 15-30 minut.
Podczas ultrasonografii mięśni lekarz ocenia między innymi:

• Echogeniczność mięśnia (zdolność tkanki do pochłaniania fal ultradźwiękowych)
• Obecność atrofii mięśni
• Grubość powięzi mięśniowej
• Obecność nieprawidłowych ruchów mięśni

USG mięśni pozwala nie tylko na statyczną ocenę mięśni, ale również na dynamiczne obrazowanie, czyli obserwowanie mięśni w ruchu. Dzięki temu USG mięśni jest wyjątkowo przydatne w diagnostyce urazów sportowych oraz zaburzeń funkcjonalnych, takich jak naderwania mięśni, uszkodzenia ścięgien czy stany zapalne. Dynamiczne obrazowanie umożliwia lekarzowi ocenę, jak mięśnie pracują podczas skurczu i rozciągania, co jest trudne do osiągnięcia w innych metodach obrazowania, takich jak tomografia czy rezonans magnetyczny.

Jak zbudowany jest sprzęt do ultrasonografii?

Ultrasonograf składa się z konsoli zawierającej komputer, elektronikę i wyświetlacz oraz głowicy ultrasonograficznej. Głowica jest niewielkim urządzeniem, przypominającym kształtem mikrofon. Głowica wysyła fale o wysokiej częstotliwości, niesłyszane przez ludzkie ucho. Następnie głowica odbiera echa odbitych fal, podobnie jak sonar w łodziach podwodnych. Odebrane sygnały są następnie przetwarzane w obraz, wyświetlany na monitorze.

Kto interpretuje badanie?

Badanie ultrasonograficzne najczęściej interpretuje lekarz radiolog lub lekarz innej specjalizacji, posiadający odpowiednie kwalifikacje.

Jakie są korzyści z badania?

• Badanie ultrasonograficzne jest nieinwazyjne
• Czasami badanie może być nieco nieprzyjemne, ale nie jest bolesne
• Badanie ultrasonograficzne jest łatwo dostępne i względnie tanie, w porównaniu z innymi badaniami obrazowymi
• Podczas ultrasonografii można uzyskać wyraźne obrazy tkanek miękkich, które nie są dobrze widoczne np. na zdjęciach rentgenowskich
• Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać obrazy w czasie rzeczywistym, dzięki czemu pozwala na wykonywanie biopsji pod kontrolą wzroku oraz obserwowanie ruchów mięśni
• Pacjenci z rozrusznikami serca lub niektórymi metalowymi implantami mogą bezpiecznie poddać się badaniu ultrasonograficznemu (w przeciwieństwie do badania metodą rezonansu magnetycznego)
• Badanie ultrasonograficzne jest szybsze niż badanie metodą rezonansu magnetycznego

Jakie jest ryzyko związane z badaniem?

Badanie ultrasonograficzne mięśni nie wiąże się z żadnym ryzykiem dla pacjenta.

Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego?

Fale ultradźwiękowe nie przenikają przez kości, dlatego badanie pozwala tylko na uwidocznienie powierzchownych warstw kości, struktury leżące za kośćmi nie będą widoczne. Ponadto badanie ultrasonograficzne może być trudne do wykonania u osób otyłych, ponieważ fale ultradźwiękowe mają ograniczoną zdolność penetrowania w głąb ciała.

Nasza oferta badań USG obejmuje:

• USG brzucha
• USG - doppler
• USG mięśni
• USG moszny (jąder)
• USG nerek
• USG biodra
• USG tarczycy