Spis treści
1. Czego oczekiwać po operacji usunięcia błony maziowej?
2. Najczęstsze pytania:
Czego oczekiwać po operacji usunięcia fałdu błony maziowej?
Bardzo często pacjenci poddawani operacji (
artroskopii) w obrębie stawu kolanowego dowiadują się, czym jest fałd błony maziowej, dopiero wówczas, gdy zostaje im on chirurgicznie usunięty! Błona maziowa tworzy wewnętrzną warstwę torebki stawowej i wydziela maź stawową.
Fałd błony maziowej to pofałdowanie tkanki wyściełającej staw. Jest on zbędną pozostałością z okresu rozwoju płodowego. Może on nigdy nie sprawiać dolegliwości lub stać się problemem – pewne jest natomiast, że może przypominać inne schorzenia. Jeśli chirurg nie będzie o tym pamiętał, niczego nie podejrzewający pacjent może udać się na salę operacyjną z powodu schorzenia łąkotki i nagle okazuję się, że zamiast tego cierpi na schorzenie fałdu błony maziowej i musi on zostać poddany resekcji (wycięty). Poniżej omówione zostaną zagadnienia dotyczące rehabilitacji po operacji usunięcia fałdu błony maziowej.
1. Po jakim czasie od resekcji fałdu błony maziowej siła w stawie kolanowym powraca do stanu sprzed zabiegu? Jak długo nie będę w stanie pracować?
Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, ponieważ istnieją różne rodzaje fałdów błony maziowej i różne stopnie zaawansowania schorzeń dotyczących fałdu. Istnieje fałd przyśrodkowy, fałd nadrzepkowy, fałd podrzepkowy i rzadko fałd boczny.
Najczęstszym źródłem objawów, takich jak ból, przeskakiwanie, blokowanie i ‘uciekanie’ kolana, jest fałd przyśrodkowy. Może być dość duży i pogrubiały, a resekcja może być rozległa i sięgać do podściółki tłuszczowej i ścian stawu. Może on także ulegać swoistemu konfliktowi z powierzchniami stawowymi lub nawet więźnięciu w stawie, powodując rozmiękanie i ubytki grubości chrząstki stawowej. Spowalnia to proces rehabilitacji, a zniszczenie chrząstki może okazać się nieodwracalne, nasilając zapalenie stawu kolanowego i rozwój artrozy – choroby zwyrodnieniowej kolana.
Rekonwalescencja może potrwać do roku, ale niektórzy pacjenci czują się dobrze już po kilku tygodniach. Możesz zapytać chirurga o rozległość resekcji, czy poduszeczki tłuszczowe były wycinane i jak znaczne było uszkodzenie chrząstki.
Najbardziej zdradliwy jest fałd nadrzepkowy. Wielu chirurgów uważa, że prawie nigdy nie jest on źródłem dolegliwości, jednak dostępnych jest wiele materiałów ukazujących, jak fałd ulega ściśnięciu między ścięgnem mięśnia czworogłowego uda a kością udową. Prawdopodobnie niektóre problemy z rehabilitacją wynikają z braku rozpoznania obecności fałdu nadrzepkowego, powodującego utrzymywanie się objawów.
2. Dlaczego odczuwam dyskomfort w kolanie tak długo po zabiegu resekcji fałdu błony maziowej? Skąd biorą się odgłosy trzeszczenia i dziwne odczucia?
Resekcja fałdu błony maziowej może być traumatyzującą procedurą. Podczas zabiegu wykonywanego techniką artroskopową, ortopeda zazwyczaj rozwiązuje kilka problemów jednocześnie: ścina zmiękczone fragmenty chrząstki (plastyka chrząstki, wykonuje zabieg metodą mikrozłamań lub nawet rekonstruuje chrząstkę z wykorzystaniem komórek macierzystych i specjalnych membran, przycina poduszeczki tłuszczowe, które mogą być powiększone i przyczyniać się do dolegliwości.
Usunięcie fałdu błony maziowej może zmienić położenie rzepki, co z kolei może być przyczyną dyskomfortu, jeśli istnieje w tym miejscu uszkodzenie powierzchni stawowej.
Odgłosy trzeszczenia mogą być skutkiem zmian w obrębie chrząstki, ale mogą być także wywołane zrostami w obrębie miejsca resekcji. Ważna jest odpowiednia rehabilitacja i uwzględnienie ćwiczeń mobilizujących rzepkę.
3. Czy są jakieś specjalne zalecenia podczas rekonwalescencji, na przykład chodzenie o kulach?
Nie ma konieczności chodzenia bez obciążania kończyny, chyba że wykonany był zabieg metodą mikrozłamań. Ważnymi elementami rekonwalescencji jest przywrócenie prawidłowego zakresu ruchów, zniwelowanie dysbalansów i przykurczów mięśniowych oraz zapobieganie tworzeniu zrostów okołorzepkowych, poprzez mobilizację rzepki.
4. Jaki jest związek z uszkodzeniem chrząstki stawowej, np. chondromalacją? Czy istnieje jakiś związek z uszkodzeniem łąkotki lub poduszeczki tłuszczowej?
Jeżeli fałd więźnie w obrębie stawu lub konfliktuje z powierzchniami stawowymi pokrytymi chrząstką, istnieje ryzyko, że zdrowa chrząstka stawowa będzie poddawana uciskowi, następnie ulegnie zmiękczeniu lub nawet pęknięciu i fragmentacji.
Związek między fałdem błony maziowej, a łąkotką polega na tym, że uwięźniecie fałdu powoduje objawy bardzo podobne do tych, które wywołuje zakleszczenie fragmentu pękniętej łąkotki. Doświadczony chirurg będzie o tym pamiętał, ale mniej doświadczony lekarz może być zaskoczony, gdy otworzy kolano i okaże się, że łąkotka jest prawidłowa.
5. Czy fałd błony maziowej może odrosnąć?
Jest pewne, że fałd błony maziowej może się wytworzyć ponownie. Tkanka bliznowata może wytworzyć taśmowatą strukturę podobną do pierwotnego fałdu.
Należy pamiętać o tym, że fałd błony maziowej może zostać usunięty, ale objawy mogą się utrzymywać nadal, jeśli są związane z nieprawidłowościami w okolicy usuniętego fałdu nadrzepkowego.