Ścięgno Achillesa

W związku z ogromnymi obciążeniami ścięgna Achillesa, jest ono narażone na uszkodzenia poprzez sumujące się mikrourazy. W praktyce lekarza sportowego często spotykam się bólem ścięgna Achillesa. Nagły uraz ścięgna lub jego przewlekłe przeciążenie (tendinopatia lub entezopatia) daje się we znaki wielu sportowcom. Potocznie ból Achillesa nazywany jest jako zapalenie ścięgna Achillesa i mylnie leczone jest inikekcjami sterydu ("blokady"). Tymczasem choroba polega najcześciej na degeneracji włókien kolagenowych tworzących ścięgno. Tak, czy inaczej, choroba powoduje ból wzdłuż tylnej części podudzia, w pobliżu pięty i powyżej. Ścięgno Achillesa jest najsilniejszym ze ścięgien w organizmie. Zapewnia przyczep mięśnia brzuchatego łydki do kości piętowej. Jest jednym z najczęściej używanych ścięgien,  pracuje podczas chodzenia, biegania, skakania. W związku z ogromnymi obciążeniami ścięgna Achillesa, jest ono narażone na uszkodzenia poprzez sumujące się mikrourazy. Mikroprzeciążenia powodują zmiany degeneracyjne włókien kolagenowych budujących ścięgno, co doprowadza do osłabienia jego struktury. Początkowo proces niszczenia włókien może przebiegać bezobjawowo i doprowadzić do zerwania ścięgna bez wcześniejszych oznak choroby.

► Przeczytaj o Terapii Osoczem Bogatopłytkowym (czynniki wzrostu = PRP = GPS), którą stosuję w leczeniu uszkodzonych ścięgien - kliknij tutaj 

Spis treści:

Uszkodzenie ścięgna Achillesa

Najczęstsze objawy uszkodzenia ścięgna Achillesa to:

• Ból i sztywność wzdłuż ścięgna, przeważnie rano
• Ból wzdłuż ścięgna lub z tyłu na pięcie, nasilający się w trakcie chodzenia lub biegania
• Ostry ból następnego dnia po treningu
• Ostroga piętowa (w okolicy kości piętowej – widoczna w zdjęciu RTG i badaniu USG) 
• Obrzęk okolicy ścięgna Achillesa, który może występować ciągle i nasilać się wraz z ćwiczeniami

Pierwsza pomoc:

• Ograniczenie aktywności fizycznej (zwłaszcza gry w tenisa, biegania i skakania). Staram się, aby przerwa w grze lub ograniczenie treningów zawsze trwało jak najkrócej.
• W ostrym stanie (obrzęk i ból) dobrym rozwiązaniem są okłady z lodu.  Pozwalają złagodzić objawy. Zaleca się powtarzanie takich okładów lub masaży lodem kilka razy w ciągu dnia przez około 5-8 minut.
• Konieczna jest profesjonalna rehabilitacja, zwłaszcza masaże sportowe, ćwiczenia rozciągające (potem również ćwiczenia ekscentryczne i stabilizacyjne).  Program rehabilitacji ustalam dla każdego pacjenta indywidualnie, podczas wizyt lekarskich.
• Pamiętaj o prawidłowo dobranym obuwiu.    
• Używaj specjalnych wkładek lub bandaży przystosowanych do ścięgna Achillesa, które zapewnią dobrą amortyzację i odciążenie.
• Zaleca się przerwanie biegania, a zamiast tego jazdę na rowerze i pływanie.
• W zerwaniu ścięgna Achillesa u sportowców, leczeniem z wyboru jest operacyjne zeszycie ścięgna. 

Jak zapewnić najlepszy powrót do zdrowia:

Poniższe ćwiczenia pomogą wzmocnić mięśnie łydki i zmniejszyć przykurcze ścięgna Achillesa.

Zacznij od tej samej pozycji, jak powyżej. Opierając się o ścianę ugnij kolano tylnej nogi, nadal utrzymując piętę na podłodze. Napięcie powinno być odczuwane niżej w łydce. Wytrzymaj w tej pozycji 15-20 sekund, odpocznij o 20 sekund i powtórz trzy razy całe ćwiczenie.

Zapobieganie uszkodzeniom ścięgna Achillesa:

• Wykonuj pełną rozgrzewkę przed grą. Po skończonym treningu staraj się odpocząć i schłodzić przez ok. 10 minut. Pamiętaj o ćwiczeniach rozciągających m.in. ścięgno Achillesa na rozgrzanych mięśniach po rozgrzewce oraz zawsze po skończonym treningu.
• Niewłaściwe obuwie często jest jedną z przyczyn uszkodzeń. Utrzymanie stabilności wokół stawu skokowego jest niezbędne. Upewnij się, że obuwie dobrze się układa wokół kostki i że podstawa pięty jest  wystarczająco szeroka. Podeszwa obuwia powinna być elastyczna. Punkt zgięcia powinien się znajdować pod śródstopiem, a nie na środku stopy. Pamiętaj, żeby nowe buty rozchodzić przed pierwszą grą.  Nie zakładaj nowych butów przez ważnym meczem.
• Po trudnym meczu lub treningu, masaż może pomóc rozluźnić mięśnie łydek i złagodzić napięcie ścięgna Achillesa. Ponadto, zwiększy się przepływ krwi w tkankach, dzięki czemu zmniejszą się skurcze mięśni, a regeneracja osiągnie optymalny poziom. Masaż sportowy jest trudny i powinien być wykonywany przez fizjoterapeutów sportowych, z którymi współpracuję.
• Nie należy zbyt szybko zwiększać częstotliwości i długości meczy po takim urazie. W przypadku  zmiany okoliczności, jak nowe buty czy inna nawierzchnia (zwłaszcza przejście z kortów ceglastych na  hard court – twarde korty), organizm musi mieć wystarczająco dużo czasu, by przyzwyczaić się do zmian.
• W okresie rekonwalescencji po kontuzji kostki – skręceniu stawu skokowego, mogą również wystąpić problemy ze ścięgnem Achillesa. Może to być spowodowane płynem gromadzącym się wokół ścięgna Achillesa (w różnych lokalizacjach, które możemy uwidocznić w badaniu USG, zwłaszcza w dynamicznym badaniu ścięgna) i zwiększeniem niestabilności stawu skokowego, co zwiększa obciążenia ścięgna Achillesa. Dolegliwości te można zminimalizować poprzez czasowe korzystanie z ortezy stawu skokowego.

Reasumując, postępowanie w przypadku bólu ścięgna Achillesa jest wielokierunkowe i wymaga:

• szybkiej diagnozy u lekarza sportowego z wykonaniem badania USG, również dynamicznego (w ruchu),

• terapii ostrzykiwania ścięgna Achillesa precyzyjnie pod kontrolą USG osoczem bogatopłytkowym PRP  - czynnikami wzrostu pozyskiwanymi z własnej krwi pacjenta. Zabiegi wykonuję według specjalnego protokołu dla ścięgna Achillesa,

• wczesnej rehabilitacji u fizjoterapeuty sportowego, zgodnie z wytycznymi lekarza sportowego,
• ćwiczeń wykonywanych początkowo pod kontrolą fizjoterapeuty, a następnie także we własnym zakresie przez samego pacjenta (po przeszkoleniu)
• kontroli lekarskich z badaniem USG w celu zobrazowania regeneracji ścięgna i określenia czasu i stopnia powrotu do wyczynowego sportu.

W Sport-Med wykonujemy zabiegi jak:

• małoinwazyjne, endoskopowe leczenie zwapnień ścięgna Achillesa
• endoskopowe usunięcie przerośniętej błony maziowej w przyleganiu ściegna Achillesa (konflikt tylny) - głównie u sportowców
• endoskopowe uwalnianie zrostów
• zabiegi zeszycia Achillesa ( zerwane ściegno Achillesa )