Spis treści:
1. Definicja
Ultrasonografia to bezbolesna i bezpieczna metoda wykorzystywana do obrazowania tkanek i narządów znajdujących się wewnątrz ciała. Badanie ultrasonograficzne polega na umieszczeniu niewielkiej głowicy na skórze posmarowanej specjalnym żelem. Następnie głowica wysyła fale ultradźwiękowe, które wędrują w poprzek tkanek ciała. Odbite fale są odbierane przez głowicę i przekazywane do komputera, który przetwarza je następnie w obraz. Badanie ultrasonograficzne jest dużo bezpieczniejsze od tradycyjnego badania rentgenowskiego, ponieważpacjent nie jest eksponowany na promieniowanie. Obrazy ultrasonograficzne są wyświetlane w czasie rzeczywistym, dzięki temu lekarz może dodatkowo ocenić ruchy narządów wewnętrznych oraz przepływ krwi w otaczających je naczyniach krwionośnych.
Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać obrazy tarczycy i otaczających ją struktur. Tarczyca jest gruczołem zlokalizowanym z przodu szyi, tuż nad obojczykami. Ma kształt przypominający motyla, po obu stronach szyi znajduje się po jednym płacie tarczycy, które w części środkowej łączą się za pomocą tzw. cieśni.
Występowanie guzków w tarczycy nie jest rzadkie. Około 10% dorosłych osób ma w tarczycy guzki, które lekarz może wyczuć podczas badania palpacyjnego. Badanie ultrasonograficzne ma bardzo dużą czułość i pozwala wykryć nawet guzki niewyczuwalne palcami. Szacuje się, że w niektórych grupach wiekowych nawet 70% dorosłych ma guzki w tarczycy. Większość tych zmian to guzki, które nie stanowią żadnego ryzyka. Niewielki odsetek zmian może wymagać dalszej diagnostyki i ewentualnie leczenia.
2. Zastosowanie
Badanie ultrasonograficzne tarczycy może być wykonywane w celu:
- Oceny, czy guzek w obrębie szyi wywodzi się z tarczycy, czy z przyległych struktur
- Oceny, czy guzek tarczycy jest zmianą najprawdopodobniej łagodną, czy też wymagane jest wykonanie biopsji cienkoigłowej
- Oceny, czy u pacjenta z palpacyjnymi guzkami tarczycy dodatkowo obecne są mniejsze guzki
- Oceny, czy tarczyca jest powiększona
- Oceny, czy w obrębie tarczycy obecne są cechy zapalenia lub włóknienia
3. Przebieg badania
Przed badaniem należy zdjąć z szyi wszelką biżuterię. Najlepiej założyć wygodne ubranie, luźne pod szyją.
Badanie ultrasonograficzne jest bardzo wrażliwe na wszelkie ruchy, dlatego w przypadku dzieci może to stanowić pewien problem. Warto wówczas wziąć ze sobą ulubione zabawki dziecka, by było spokojniejsze.
W większości przypadków w trakcie ultrasonografii tarczycy pacjent leży na plecach z odchyloną głową, by maksymalnie odsłonić badane miejsce, a pod jego łopatkami może znajdować się niewielka poduszka.
Po odpowiednim ułożeniu pacjenta lekarz nakłada specjalny żel na skórę badanego obszaru. Żel pozwala na lepszy kontakt głowicy z ciałem pacjenta i eliminuje powietrze, które może blokować przepływ fal ultradźwiękowych przez tkanki. Następnie głowica jest przesuwana w różnych kierunkach, żeby uzyskać jak najlepszy obraz.
Badanie jest bezbolesne, może jedynie powodować niewielki dyskomfort, związany z dociskaniem głowicy do ciała. Po zakończeniu badania żel jest wycierany, nie powoduje on plam na odzieży. Badanie ultrasonograficzne zwykle trwa nie więcej niż 30 minut.
Lekarz radiolog lub inny specjalista z doświadczeniem w ultrasonografii przeanalizuje uzyskane obrazy, a następniewyda i omówi wynik. W niektórych przypadkach lekarz możezalecić wykonanie kontrolnej ultrasonografii po pewnym czasie, np. by sprawdzić, czy guzek tarczycy powiększa się.Czasami wykonuje się powtórną ultrasonografię by kontrolować efekty leczenia.
4. Zalety i wady
Jeśli zastanawiasz się, czy poddać się badaniu ultrasonograficznemu tarczycy, warto wziąć pod uwagę jego zalety:
- Badania ultrasonograficzne jest nieinwazyjne
- W rzadkich przypadkach badanie może być trochę nieprzyjemne, ale prawie nigdy nie jest bolesne
- Badanie ultrasonograficzne jest powszechnie dostępne i mniej kosztowne niż inne metody obrazowania
- Badanie ultrasonograficzne jest bardzo bezpieczne, nawet dla kobiet w ciąży
- Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać wyraźne obrazy tkanek miękkich, które słabo uwidaczniają się na zdjęciach rentgenowskich
- Badanie ultrasonograficzne jest przydatne podczas wykonywania drobnych zabiegów, takich jak biopsja cienkoigłowa lub aspiracja płynu
- Badanie ultrasonograficzne pozwala określić różne cechy guzka w tarczycy, takie jak:
- Lita lub torbielowata struktura
- Lokalizacja guzka
- Granice guzka
- Unaczynienie guzka
- Obecność tzw. mikrozwapnień w guzku
- Wymiary guzka
Badanie ultrasonograficzne jest całkowicie bezpieczne dla pacjenta, ale ma pewne ograniczenia:
- Badanie ultrasonograficzne nie pozwala z całkowitą pewnością odróżnić zmiany łagodnej od złośliwej.
- Badanie ultrasonograficzne nie pozwala ocenić czynności tarczycy, tzn. czy wydzielanie hormonów jest w normie, czy też podwyższone lub obniżone.
Jan Paradowski - jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak