Ból w tylnej części kolana

Spis treści

Anatomia

Tylna część kolana nosi nazwę okolicy podkolanowej. Zagłębienie w środkowej części z tyłu kolana nosi nazwę dołu podkolanowego.
 
Ilustracja przedstawia tylną część prawego kolana, widać na niej mięsień i ścięgno podkolanowe, od których ten region wziął swoją nazwę. Budowa kolana lewego jest analogiczna.
 
Ból stawów kolanowych to częsta dolegliwość, która może mieć różne przyczyny. Lekarze nazywają ból w tylnej części kolana bólem okolicy podkolanowej. Ból okolicy podkolanowej (potocznie "ból z tyłu kolana", "ból pod kolanem z tyłu", "ból kolana z tyłu", "ból w zgięciu kolana z tyłu", "ból nóg pod kolanami", "ból za kolanem", "ból pod kolanami z tyłu", "ból za kolanem", "ból pod kolanami") może mieć wiele przyczyn. Ból stawu kolanowego może występować stale, może wystąpić ból kolana w nocy, ból kolana podczas leżenia lub przy wykonywaniu pewnych ruchów, np. może to być ból kolana przy kucaniu, ból z tyłu kolana przy zginaniu (ból przy zginaniu kolana z tyłu, ból pod kolanem z tyłu przy zginaniu, ból kolana przy zginaniu, ból w kolanie przy zginaniu), ból kolana przy prostowaniu, ból kolana podczas chodzenia, ból kolana przy wstawaniu, ból kolan przy kucaniu i wstawaniu, ból kolana przy schodzeniu po schodach, ból kolana podczas biegania, ból kolana po bieganiu, ból kolana przy klękaniu, ból kolana przy przysiadach, ból kolan po treningu (ból kolan po ćwiczeniach), ból kolan po jeździe na rowerze (ból kolan po rowerze). Ból okolicy podkolanowej może mieć różną intensywność i różny charakter, niekiedy jest to ból umiarkowany, czasem występuje silny ból kolana, piekący ból kolana (pieczenie w kolanie, piekący ból wewnętrznej strony uda), rwący ból kolana w nocy, uczucie skurczu pod kolanem (skurcz pod kolanem). Dolegliwości mogą być jednostronne lub obustronne, czasami rozwijają się stopniowo, ale może wystąpić nagły ból kolana.

Ból pod kolanem z przodu jest natomiast innym rodzajem patologii, najczęściej związanym ze schorzeniami w obrębie rzepki.

Częste przyczyny bólu kolana w tylnej części (ból kolana - przyczyny, ból stawów kolanowych - przyczyny)

Torbiel Bakera
Jedną z powszechnych przyczyn bólu okolicy podkolanowej jest torbiel Bakera (inaczej torbiel podkolanowa, torbiel pod kolanem, torbiel w kolanie, torbiel kolana, torbiele pod kolanami). Jest to wypełniony płynem guzek w tylnej części kolana, spowodowany nagromadzeniem się płynu pod wpływem ciśnienia wewnątrz jamy stawowej, w odpowiedzi na stan zapalny kolana, niezwiązany bezpośrednio z guzkiem. Może mu towarzyszyć opuchlizna pod kolanem.
 
 
Zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego
Innym schorzeniem, wywołującym ból okolicy podkolanowej, jest zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego (potocznie "zapalenie kolana"). 
 
Jest to stan zapalny obejmujący ścięgno mięśnia podkolanowego. Ścięgno mięśnia podkolanowego jest bardzo nietypowe. Na ilustracji przedstawiającej torebkę stawu kolanowego widać, że ścięgno mięśnia podkolanowego przebiega przez torebkę stawu kolanowego i przez staw, gdzie przytwierdza się do zewnętrznej strony kości udowej. Biegnie za boczną łąkotką, w niewielkiej odległości od niej. 
Ścięgno mięśnia podkolanowego ("ścięgno pod kolanem") jest wrażliwe na nadmierne obciążanie i może ulegać stanowi zapalnemu, wywołując ból w tylnej części kolana, nasilający się podczas kucania (może wystąpić ból kolana przy chodzeniu, ból kolana podczas zginania, ból kolana przy klękaniu). Pacjent może także mieć problemy z pełnym wyprostowaniem kolana. Ból zmienionego zapalnie ścięgna mięśnia podkolanowego może być wywoływany zginaniem kolana i opieraniem kostki o goleń drugiej nogi, z nogami ułożonymi w kształt cyfry cztery. Podczas siedzenia na stole ze zwisającymi luźno nogami, ból może zostać wywołany przez badającego, gdy zrotuje on stopę i piszczel pacjenta do zewnątrz. 
 
 
Uraz tylnego rogu łąkotki
Inną przyczyną bólu okolicy podkolanowej jest przerwanie tylnej części łąkotki bocznej, w miejscu noszącym nazwę rogu tylnego. Ilustracja po lewej stronie przedstawia widok z góry na łąkotki leżące na szczycie kości piszczelowej. Na ilustracji widać, że boczna łąkotka ma inny kształt, niż łąkotka przyśrodkowa, bardziej podobny do litery ‘O’ niż ‘C’, oraz ma wgłębienie w miejscu, gdzie ścięgno podkolanowe biegnie w kierunku kości udowej. Obecność ścięgna oznacza, że łąkotka boczna nie jest przymocowana w miejscu jej zewnętrznego brzegu tak dobrze, jak łąkotka przyśrodkowa i przez to jest bardziej ruchoma.  
 
Jeśli chodzi o uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej, to może ono polegać na przerwaniu samej łąkotki lub uszkodzeniu włókien, które przytwierdzają brzeg rogu tylnego do ścięgna mięśnia podkolanowego, biegnącego wzdłuż tylnej części łąkotki. Obie z tych ewentualności mogą wywoływać ból w tylnej części kolana.
Bólowi może towarzyszyć uczucie niestabilności i ‘uciekania’ kolana. Pacjenci potocznie określają ten stan jako "ból łąkotki".
 
Zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego uda 
Stan zapalny ścięgna mięśnia dwugłowego uda w miejscu, gdzie przebiega po tylnej części kolana, może powodować ból w tej okolicy. Ścięgno mięśnia dwugłowego uda jest jednym ze ścięgien mięśni grupy tylnej uda. Może ulec uszkodzeniu z powodu nadmiernego zużycia (przeciążenie kolana, nadwyrężone kolano) podczas wykonywania powtarzalnych czynności, na przykład w czasie biegania lub jazdy na rowerze, kiedy ścięgno ociera się o kość udową, ponad tylną częścią kolana. Ból jest odczuwany po zewnętrznej stronie, z tyłu kolana (lub obecny jest ból łydki z tyłu).
 
Zapalenie ścięgna mięśnia brzuchatego łydki
Innym ścięgnem, które może ulec stanowi zapalnemu i wywoływać ból w tylnej części kolana, jest zapalenie ścięgna mięśnia brzuchatego łydki. Ból może być odczuwany po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie, z tyłu kolana.

Rzadsze przyczyny bólu w tylnej części kolana 

Poniżej wymienione są rzadsze, ale równie ważne schorzenia, które mogą wywoływać ból w tylnej części kolana.
 
♦ Tętniak tętnicy podkolanowej
Tętniak okolicy podkolanowej jest schorzeniem dotyczącym tętnicy podkolanowej, które polega na utracie elastyczności ściany tętnicy, co powoduje, że ulega ona wrzecionowatemu wybrzuszeniu. Schorzenie to zazwyczaj występuje u starszych ludzi, a przyczyną jest zazwyczaj związana z wiekiem utrata elastyczności i twardnienie ścian tętnicy.
 
Uwypuklony tętniak może powodować miejscowy ucisk i ból, ale poważniejsze objawy mogą być skutkiem skrzepów tworzących się na jego ścianach i kierujących się w stronę kończyn dolnych, zmniejszających dopływ krwi i powodujących chromanie przestankowe (ból w obrębie łydki i stopy podczas chodzenia), a później w bardziej zaawansowanym przypadku zator tętnicy i niedokrwienie kończyny (stan nagły).
 
♦ Uraz tylno-bocznego kompleksu (uraz kolana)
Kąt tylno-boczny jest regionem umiejscowionym po zewnętrznej stronie, z tyłu kolana, gdzie kilka struktur utrzymuje stabilność kolana. W tym przypadku pacjenci podają w wywiadzie znaczny uraz, z następczą niestabilnością kolana z towarzyszącym bólem (np. uraz kolana po upadku).
 
Jakie są najczęstsze lokalizacje bólu kolana inne, niż okolica podkolanowa?
 
Oprócz bólu okolicy podkolanowej, pacjenci często skarżą się na:
  • ból kolana z boku
  • ból nóg od kolan w dół ("rwanie" nóg od kolan w dół)
  • ból kolana po wewnętrznej stronie (ból kolana od wewnętrznej strony)
  • ból nad kolanem
  • ból kolana z boku po zewnętrznej stronie
  • ból po wewnętrznej stronie kolana (ból w wewnętrznej stronie kolana, ból wewnętrznej strony kolana, ból kolana od wewnętrznej strony)
  • ból kolana pod rzepką 
  • ból kolana nad rzepką
  • ból mięśnia nad kolanem
  • ból kolana od kręgosłupa
  • ból nóg poniżej kolan
  • ból uda z tyłu nad kolanem
 
 
 
 
 

dr Jan Paradowski ©
Umów wizytę Powrót

O autorze

Jan Paradowski - jest właścicielem Paradowski Medical Group sp. z o.o., która posiada placówkę medyczną Sport Med w Krakowie przy ulicy Miłkowskiego 11A i przy ul. Wrocławskiej 33. Bogate doświadczenie zagraniczne pozwoliło mu na stosowanie nowoczesnych metod, dostępnych w najlepszych światowych ośrodkach. Jako lekarz wypracował własne schematy leczenia terapiami biologicznymi, jak terapia PRP, czy terapia Orthokine. Wykonuje małoinwazyjne zabiegi operacyjne, jak artroskopia kolana, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL i rekonstrukcja chrząstki stawowej, szycie i implanty łąkotek, a także chirurgia stopy, endoproteza biodra i endoproteza kolana. Jest ceniony również za serdeczne i pełne uwagi podejście do pacjentów.