Osteopatia
Spis treści:
1. Wstęp
2. Zasady osteopatii
3. Podstawowe informacje
4. Przebieg wizyty
5. Techniki stosowane w osteopatii
1. Wstęp
Osteopatia jest specyficznym podejściem do opieki zdrowotnej, opartym między innymi na odkryciach i doświadczeniach Dr Andrew Taylora Stilla. Dr Andrew Taylor Still był pierwszym lekarzem, który zauważył związek między strukturą (anatomią) a funkcją (fizjologią) organizmu oraz wpływ tej ścisłej zależności na dobrostan psychiczny i fizyczny człowieka. Osteopatia to dziedzina polegająca na diagnozowaniu, leczeniu i zapobieganiu problemom zdrowotnym, poprzez odpowiednie poruszanie, rozciąganie i masowanie mięśni i stawów. Osteopatia opiera się na założeniu, że ogólny stan zdrowia zależy w dużej mierze od stanu kości, mięśni, więzadeł i tkanki łącznej oraz ich prawidłowej współpracy. Za pomocą dotyku swoich dłoni osteopata stosuje różne techniki, by zmniejszyć ból i napięcie mięśni oraz poprawić ruchomość stawów pacjenta. W osteopatii nacisk kładziony jest na leczenie człowieka jako całości, po przeanalizowaniu wielu czynników, a nie tylko skupianiu się na jednej jednostce chorobowej. Osteopata może doradzić choremu także pod kątem zmiany stylu życia, odpowiedniej diety i ćwiczeń fizycznych.
2. Zasady osteopatii
Amerykańskie Towarzystwo Osteopatii przyjmuje 4 główne zasady:
1. Organizm ludzki jest zintegrowaną całością, tworzoną przez umysł, ciało i duchowość.
2. Organizm ludzki posiada mechanizmy autoregulacji, umożliwiające mu obronę, naprawę i przebudowę.
3. Struktura i funkcja są nierozerwalnie powiązane.
4. Racjonalna terapia powinna uwzględniać trzy pierwsze zasady.
3. Podstawowe informacje
Osteopaci wykorzystują różne metody leczenia, są one niefarmakologiczne i nieinwazyjne. Stosują metody manualne, takie jak np. rozciąganie i masaż, w celu:
• zwiększenia zasięgu ruchomości stawów
• zmniejszenia napięcia mięśni
• poprawienia ukrwienia tkanek
• ułatwienia gojenia i regeneracji
Większość osób zgłasza się do osteopatów w przypadku problemów takich jak:
• bóle w dolnym odcinku kręgosłupa
• bóle szyi
• bóle ramion
• choroba zwyrodnieniowa stawów
• bóle w obrębie miednicy, stawów biodrowych, nóg
• urazy sportowe
• wady postawy spowodowane prowadzeniem samochodu, pracą lub ciążą
• neuralgia
• skurcze mięśni
• rwa kulszowa
W niektórych przypadkach osteopaci zajmują się także schorzeniami niezwiązanymi z układem ruchu, takimi jak bóle głowy, bolesne miesiączkowanie, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego, depresja. Instytut Doskonałości w dziedzinie Ochrony Zdrowia i Opieki Społecznej (NICE) rekomenduje terapię manualną oraz ćwiczenia fizyczne w leczeniu bólu dolnego odcinka kręgosłupa.
4. Przebieg wizyty
Wizyta u osteopaty nie wymaga posiadania skierowania od lekarza. Jednakże w niektórych przypadkach osteopata może uznać, że konsultacja lekarska jest niezbędna przed podjęciem terapii. Podczas pierwszej wizyty osteopata zbiera dokładny wywiad dotyczący historii choroby. Pytania będą dotyczyły aktualnych dolegliwości pacjenta, a także ogólnego stanu zdrowia i przebytych chorób. Następnie pacjent zdejmuje część ubrania, by umożliwić przeprowadzenie badania. Na podstawie wywiadu i badania osteopata układa plan leczenia dostosowany indywidualnie do pacjenta. Leczenie polega na rozciąganiu, mobilizacji i technikach manualnych, zaprojektowanych tak, by pomóc przywrócić organizmowi prawidłową funkcję oraz zwiększyć zdolności regeneracyjne. Leczenie osteopatyczne zwykle nie jest bolesne, ale w terapii niektórych schorzeń może być odczuwalny dyskomfort. W większości przypadków stosowane techniki są bardzo delikatne.
5. Techniki stosowane w osteopatii
W leczeniu osteopatycznym wykorzystuje się różne metody leczenia, można do nich zaliczyć między innymi:
a) Technikę energii mięśniowej
Technika energii mięśniowej służy leczeniu dysfunkcji somatycznych, poprzez rozciąganie i kurczenie mięśni pacjenta. Jeśli pacjent nie jest w stanie całkowicie odwieść ramienia, osteopata podnosi rękę pacjenta aż do granicy jego zakresu ruchomości. Następnie pacjent próbuje opuścić ramię, podczas gdy osteopata stawia mu opór. Opór ten pozwala na wykonywanie izometrycznych skurczów mięśni pacjenta. Po rozluźnieniu mięśni zasięg ruchomości delikatnie się zwiększa. Powtarzanie cykli kurczenia i rozluźniania mięśni poprawia zakres ruchu. Technika ta jest przeciwwskazana u osób ze złamaniami, urazami, niestabilnością stawu, zaawansowaną osteoporozą i pacjentów, którzy niedawno przebyli operację.
b) Technikę przeciwnapięcia
Przeciwnapięcie to sposób diagnozowania i leczenia, który zakłada, że dysfunkcja fizyczna jest spowodowana ciągłym, nieprawidłowym odruchem napięcia mięśni. Napięcie to można zniwelować poprzez przyłożenie przeciwnapięcia, skierowanego w odwrotnym kierunku. Punkt przyłożenia przeciwnapięcia jest identyfikowany badaniem palpacyjnym. Podczas palpacji punkt ten wykazuje tkliwość. Następnie osteopata stopniowo ustawia pacjenta w takiej pozycji, w której punkt przestaje być bolesny. Pacjent utrzymuje tę pozycję przez 90 sekund i powraca do pierwotnej pozycji. Po pewnym czasie punkt przestaje być tkliwy. Stosowanie tej techniki jest przeciwwskazane u pacjentów z zaawansowaną osteoporozą, patologią w obrębie tętnic kręgowych oraz u osób w ciężkim stanie.
c) Technikę dużej prędkości i niskiej amplitudy
Technika ta polega na zastosowaniu szybkiej, ukierunkowanej i krótkotrwałej siły terapeutycznej. Osteopata porusza stawem pacjenta w zakresie anatomicznego ruchu tak, by poprawić ruchomość stawu. Manipulacja prowadzi do zmniejszenia napięcia mięśniowego w obrębie stawu oraz otaczających tkanek.Technika nie powinna być stosowana w przypadku osób z patologiami dotyczącymi kości, takimi jak złamania, zapalenie kości i szpiku oraz z ciężkimi przypadkami choroby zwyrodnieniowej stawów. Nie należy jej wykonywać także u osób ze schorzeniami naczyniowymi, takimi jak tętniaki czy miażdżyca tętnic szyjnych lub kręgowych oraz przyjmujących leki przeciwkrzepliwe.
d) Technikę rozluźnienia powięzi
Technika ta jest formą terapii tkanek miękkich, stosowaną w celu leczenia dysfunkcji somatycznych powodujących ból i ograniczenie zasięgu ruchomości. Powięź jest błoną zbudowaną z tkanki łącznej włóknistej, jej funkcją jest ochrona i wspieranie większości struktur w organizmie, między innymi mięśni. Powięź może być nadmiernie napięta, np. wskutek zbyt dużych obciążeń, urazu, chorób infekcyjnych. Prowadzi to do bólu, napięcia mięśni oraz zmniejszonego dopływu krwi. Manipulacje mają na celu rozluźnienie skurczonych napiętych mięśni, poprawienie krążenia krwi i drenażu limfatycznego oraz stymulowania rozciągania mięśni i powięzi.
e) Technikę pompy limfatycznej
Technika ta ma na celu usprawnienie przepływu limfy w układzie chłonnym. Jest ona przeciwwskazana u osób ze złamaniami, ropniami oraz infekcjami bakteryjnymi z towarzyszącą wysoką gorączką.