Zespół Kanału Nadgarstka

1. Anatomia

2. Przyczyna

3. Objawy

4. Badanie lekarskie

5. Leczenie

6. Technika zabiegu

7. Rekonwalescencja

8. Powikłania

9. Rezultaty długoterminowe

Miniinwazyjne leczenie Zespołu Kanału Nadgarstka w Krakowie - dr Joanna Malada i dr Jan Paradowski. Diagnostyka USG nadgarstka, leczenie zachowawcze i operacyjne. Przeczytaj więcej i umów wizytę lekarską. Zapraszamy!

Zespół Kanału nadgarstka (ZKN, in. Zespół Cieśni Nadgarstka – ang. CTS – Carpal Tunel Syndrome) jest powszechną przyczyną bólu i drętwienia dłoni. Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Anatomia

Kanał nadgarstka jest wąską strukturą, podobną do tunelu. Dno i boczne ściany tego kanału są utworzone przez kości nadgarstka. Górna część kanału jest pokryta silnym pasmem tkanki łącznej, noszącym nazwę więzadła poprzecznego nadgarstka (więzadło dłoniowe).

Nerw pośrodkowy biegnie z przedramienia w kierunku dłoni przez kanał nadgarstka. Nerw ten unerwia czuciowo dłoniową stronę kciuka, palec wskazujący i środkowy. Unerwia także mięśnie kłębu kciuka. Ścięgna, które zginają palce i kciuk, również biegną przez kanał nadgarstka. Ścięgna te noszą nazwę ścięgien mięśni zginaczy.

Kanał nadgarstka chroni nerw pośrodkowy i ścięgna mięśni zginaczy, które zginają palce i kciuk.

Przyczyna

Zespół Kanału Nadgarstka pojawia się, gdy tkanki otaczające ścięgna mięśni zginaczy w obrębie nadgarstka stają się obrzęknięte i uciskają na nerw pośrodkowy. Tkanki te noszą nazwę błony maziowej. Błona maziowa nadaje poślizg ścięgnom i ułatwia poruszanie palcami.

Obrzęk błony maziowej prowadzi do zwężenia ograniczonej powierzchni kanału nadgarstka i z czasem dochodzi do ucisku na nerw.

Zespół cieśni nadgarstka jest spowodowany uciskiem na nerw pośrodkowy, biegnący w kanale nadgarstka.

Wiele czynników ma wpływ na rozwój zespołu cieśni nadgarstka:

Dziedziczność jest najważniejszym czynnikiem – kanał nadgarstka u niektórych osób jest węższy i cecha ta może być przekazywana w rodzinie
Nadmierne obciążanie ręki
Zmiany hormonalne związane z ciążą
Wiek – choroba występuje częściej u osób starszych
Inne schorzenia, takie jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów i choroby tarczycy

W większości przypadków zespół cieśni nadgarstka nie ma jednej przyczyny.

Objawy

Do najczęstszych objawów zespołu cieśni nadgarstka zaliczają się:

Drętwienie, mrowienie i ból dłoni
Uczucie ‘porażenia prądem’, przeważnie w obrębie kciuka, palca wskazującego i środkowego
Wypadanie przedmiotów z dłoni
„Dziwne” odczucia i ból przebiegający wzdłuż ramienia w kierunku barku

Objawy zazwyczaj rozpoczynają się stopniowo, bez związku z urazem. U większości osób objawy są silniejsze po stronie kciuka, często jednak drętwieją wszystkie palce.

Objawy mogą występować o każdej porze. Ponieważ wiele osób śpi z podkulonymi nadgarstkami, objawy często pojawiają się w nocy i mogą budzić ze snu. W ciągu dnia objawy często występują podczas trzymania jakiegoś przedmiotu, np. telefonu lub podczas czytania albo prowadzenia samochodu. Poruszanie lub potrząsanie rękami zazwyczaj pomaga zmniejszyć dolegliwości.

Początkowo objawy mogą pojawiać się i ustępować, ale z czasem mogą utrzymywać się stale. Uczucie niezdarności lub osłabienia może utrudniać wykonywanie drobnych ruchów, takich jak zapinanie koszuli. Zdarzają się upuszczania przedmiotów. Jeżeli stan jest poważny, mięśnie kłębu kciuka mogą ulegać zanikowi.

Badanie lekarskie

Żeby określić, czy występuje u Ciebie zespół cieśni nadgarstka, dr Paradowski omówi z Tobą Twoje objawy i przebieg choroby. Zbada także Twoją rękę i wykona różne testy, takie jak:

Sprawdzanie, czy nie występuje osłabienie mięśni kłębu kciuka
Zginanie i ustawianie Twoich nadgarstków w różnych pozycjach, celem sprawdzenia, czy nie występuje drętwienie lub mrowienie w obrębie dłoni
Uciskanie nerwu pośrodkowego, celem ustalenia, czy spowoduje to drętwienie lub mrowienie
Opukiwanie wzdłuż przebiegu nerwu pośrodkowego, żeby sprawdzić, czy w którymś z palców nie pojawi się mrowienie
Sprawdzanie czucia w obrębie palców, poprzez delikatne dotykanie ich, gdy Twoje oczy są zamknięte

Badania dodatkowe

EMG - badanie elektromiograficzne. Elektrofizjologiczne badanie funkcji nerwu pośrodkowego jest często wykonywane, celem potwierdzenia diagnozy i wyboru najlepszej metody leczenia.

USG - umożliwia zobrazowanie tkanek miękkich wewnątrz kanału nadgarstka i zmiany w samym nerwie pośrodkowym. Często problemem pozostaje np. ganglion nadgarstka, który może powodować ucisk na nerw pośrodkowy i być powodem dolegliwości - zazwyczaj udaje się go wyleczyć punkcją pod kontrolą USG, bez konieczności wykonywania zabiegu operacyjnego.

Zdjęcie rentgenowskie - jeżeli masz ograniczony zakres ruchu w nadgarstku, lekarz może zlecić wykonanie RTG nadgarstka, w celu ocenienia zmian kostnych.

Leczenie

W większości przypadków Zespół Cieśni Nadgarstka z czasem ulegnie pogorszeniu, jeśli nie będzie leczony. Proces ten może jednak zostać spowolniony lub zatrzymany we wczesnym etapie. Dla przykładu, jeśli objawy są bezpośrednio związane z aktywnością lub zawodem, proces może nie postępować, jeśli zmodyfikujesz lub przerwiesz wykonywanie tych czynności. Wskazane jest też podjęcie wczesnego postępowania lekarskiego tak, aby uszkodzenie nerwu pośrodkowego było jeszcze odwracalne.

Leczenie zachowawcze

Jeżeli wcześnie zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęte leczenie, Zespół Kanału Nadgarstka może być leczony bez operacji. W przypadku niepewnej diagnozy lub łagodnego, bądź umiarkowanego zaawansowania choroby, można spróbować prostych metod leczenia.

Stabilizacja i unieruchomienie. Stabilizator nadgarstka lub szyna zakładana na noc utrzymuje nadgarstek w neutralnej pozycji. Zapobiega to drażnieniu nerwu pośrodkowego w nocy, kiedy nadgarstki są podkulone podczas snu. Szyny mogą być zakładane także podczas wykonywania aktywności, które wywołują dolegliwości.

Leki. Proste leki mogą pomóc w zmniejszeniu bólu. Zaliczają się do nich niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen.

Zmiana aktywności. Zmiana nawyków dotyczących ruchów dłoni, tak aby unikać pozycji i czynności, które wywołują dolegliwości, może być skuteczna. Jeżeli wykonywany zawód powoduje objawy, zmiana lub modyfikacja pracy może spowolnić lub zatrzymać progresję choroby.

USG interwencyjne - punkcja ganglionu i wstrzyknięcia steroidów. Zastrzyki z kortykosteroidów zazwyczaj przynoszą ulgę, choć objawy mogą czasem nawracać. Precyzyjne inikecje pod kontrolą USG zwiększają szansę powodzenia.

Leczenie chirurgiczne

Cieśń nadgarstka - operacja

Operacja cieśni nadgarstka może być brana pod uwagę, jeżeli metody leczenia zachowawczego nie przynoszą ulgi lub występuję wyższy stopień zaawansowania choroby. Decyzja o przeprowadzeniu operacji jest opierana głównie na ciężkości objawów.

W cięższych przypadkach operacja nadgarstka jest brana pod uwagę wcześniej, ponieważ metody leczenia zachowawczego mają niewielką skuteczność.
W bardzo ciężkich, długotrwałych przypadkach, z ciągłym drętwieniem i zanikiem mięśni kłębu kciuka, operacja może być zalecana niezwłocznie, celem zapobieżenia dalszym i nieodwracalnym uszkodzeniom.

Technika zabiegu

W większości przypadków operacja Zespołu Kanału Nadgarstka jest wykonywana przed dr Paradowskiego ambulatoryjnie, w znieczuleniu miejscowym.

Podczas zabiegu na dłoni wykonywane jest drobne nacięcie skóry. Górna ściana kanału nadgarstka (więzadło poprzeczne nadgarstka) zostaje przecięta. Dzięki temu zwiększają się rozmiary kanału nadgarstka i zmniejsza się ucisk na nerw.

Gdy skóra zostaje zszyta (najczęściej 1-2 szwy), więzadło zaczyna się goić i blizna rośnie w poprzek miejsca nacięcia. Nowo rosnąca tkanka pozwala na gojenie więzadła i zapewnia więcej przestrzeni dla nerwu i ścięgien mięśni zginaczy.

Metoda przecięcia więzadła dłoniowego igłą. Przez nakłucie skóry wprowadzana jest igła, którą rozcina się więzadło poprzeczne nadgarstka. Jest to najmniej traumatyczna metoda, nie wymaga zakładania szwów skórnych. W przypadku nasilonego pogrubienia więzadła, może jednak zaistnieć potrzeba przeprowadzenia zabiegu metodą klasyczną (jak wyżej).

Metoda endoskopowa. W najbliższym czasie planujemy wykonywanie zabiegów endoskopowych w ZKN. Niewielkie nacięcie skóry, wprowadzenie małych narzędzi i użycie miniaturowej kamery, zwanej endoskopem, służą do przecięcia więzadła od wewnętrznej strony kanału nadgarstka. Wymagana jest jednak sala operacyjna.

Końcowe wyniki tradycyjnej metody i metody endoskopowej są takie same. Lekarz omówi z Tobą, która procedura najlepiej sprosta Twoim potrzebom.

Rekonwalescencja

Zaraz po operacji zostaniesz poinstruowany, by często unosić dłoń powyżej poziomu serca i poruszać palcami. To zmniejsza obrzęk i zapobiega sztywnieniu.

Niewielki ból, opuchlizna i sztywność mogą występować po operacji. Może być konieczne noszenie stabilizatora nadgarstka przez 3 tygodnie. Możesz normalnie używać swojej dłoni, starając się unikać wywołania wyraźnego dyskomfortu.

Niewielki ból w obrębie dłoni często występuje przez kilka miesięcy po operacji. Słabszy chwyt i uścisk może utrzymywać się do 6 miesięcy. Nerw pośrodkowy wymaga bowiem czasu dla swojej regeneracji.

Prowadzenie pojazdów, wykonywanie codziennych czynności, unoszenie lekkich ciężarów i chwytanie jest dozwolone wkrótce po operacji. Lekarz oceni, kiedy możesz powrócić do wykonywania zawodu i czy powinieneś stosować jakieś ograniczenia podczas pracy.

Powikłania

Do najczęstszych komplikacji związanych z operacją cieśni nadgarstka należą:

• Krwawienie

• Infekcja

• Uszkodzenie nerwu

Rezultaty długoterminowe

U większości pacjentów objawy zmniejszają się po operacji, ale powrót do zdrowia może przebiegać stopniowo. Przeciętnie siła uchwytu i uścisku powraca po około 2 miesiącach po operacji. Całkowity powrót do zdrowia może potrwać do roku. Jeżeli wyraźny ból i osłabienie utrzymują się do 2 miesięcy po operacji, lekarz może zalecić Ci ćwiczenia z fizjoterapeutą.

W długotrwałym zespole cieśni nadgarstka, z poważnym zaburzeniem czucia i zanikiem mięśni kłębu kciuka, powrót do zdrowia trwa dłużej i może być niecałkowity. Uszkodzenie nerwu pośrodkowego może być częściowo dokonane, ale operacja zazwyczaj pozwala na zahamowanie dalszych zmian.

Niekiedy zespół cieśni nadgarstka może nawracać i wymagać ponownej operacji.

Pokrewne tematy: